Facebook Libra Coin’e Ciddi Düzenlemeler Getirdi

Facebook’un geçtiğimiz Haziran ayında [tooltip tip=”finansal alana uzak kesimlerin de finansal araçlardan ve bankacılık faaliyetlerinden yararlanabilmesini sağlama hareketi”]finansal içerme[/tooltip]yi teşvik etmek amacıyla kurduğu Libra vizyonunu hatırlarsınız. Libra coin bir blok zincirde çalışacak fakat Bitcoin’den tamamen uzak bir dijital para birimi olarak önümüze gelmişti. Bitcoin’de herkesin bir düğüm yönetme şansı varken, Libra daha merkezi bir yapıya sahip, sadece [tooltip tip=”Facebook’un para birimini yönetmek için kurduğu kâr amacı gütmeyen topluluk”]Libra Birliği[/tooltip] üyelerinin sunucuları tarafından yönetilebilecekti. Büyük bir şirketin bankacılık faaliyetlerine ulaşamayanlara yol gösterirken diğer büyük şirketlerden kaçınılmasına yardımcı olacak bir projeyi desteklemesi samimi görünmediği için başlarda destek veren çoğu şirket platformdan ayrılma kararını açıklamıştı. Büyük devletleri de rahatsız eden Facebook’un bu girişiminin merkez bankalarının para politikalarını istikrarsızlaştıracağı ve bununla beraber kara para aklamayı kolaylaştırabileceği üzerine tartışmalar vardı. Hatta ABD Başkanı Donald Trump da Visa, MasterCard, Uber gibi dev şirketler tarafından desteklenen Libra coin’in güven vermediğini söyleyerek “Eğer Facebook bankacılık yapmak istiyorsa ulusal ve uluslararası diğer bankalarla aynı bankacılık düzenlemelerine tabi tutulmalıdır” demişti. Hem hatrı sayılır bir şekilde üye kaybetmeleri hem de merkez bankacılarının gösterdiği direniş nedeniyle ekip orijinalinden daha farklı ve daha az cesur bir yaklaşımla yeni Libra’yı gündeme getirdi.

Planın orijinal halinde Libra nakit rezervi ve seçilmiş para birimlerinin (USD, EUR, GBP, YEN gibi) karışımı olarak adlandırılan düşük riskli devlet tahvilleriyle desteklenen bir stablecoin (sabit para birimi) olarak karışımıza gelecekti. Fakat yeni Libra tam olarak böyle değil. Güncellenmiş Libra raporuna göre düzenleyicilerden alınan geri bildirimin anahtar kısmı “çok para birimli Libra coin’in parasal egemenliğe müdahale etme potansiyeli”ydi. Yapılan düzenlemeye göre Libra Birliği farklı para birimlerini içeren tek bir stablecoin yerine tek para birimi cinsinden birden fazla stablecoin oluşturacak. Yani yine farklı para birimlerinden oluşacak fakat hepsini aynı anda içermeyecek her birini tek tek kullanarak birçok farklı para birimi elde edilecek. Tabii bunlar yine Libra coin olarak anılacak ve “Libra ağında bulunan sabit tek para birimlerinin dijital birleşimi” olarak görülecek. Bu konudaki resmi rapora göre yeni yaklaşımın en büyük artısı merkez bankası dijital para birimlerini (CBDC/Central Bank Digital Currency/Merkez Bankası Dijital Para Birimleri) piyasaya sürdüğü zaman sorunsuz bir şekilde entegre etmek için rahat bir gidiş yolu gösterecek olması. Eğer merkez bankası ağda mevcut olarak bulunan para birimlerinden birinin dijital temsilini geliştirmek isterse Libra Birliği’nin tek stablecoin olarak sunduğu parayı kullanarak değiştirilebilecek.

Zaten Libra coin’in kripto para olarak adlandırılıp adlandırılamayacağı bir tartışma konusuydu. Her ne kadar Libra’nın birliğe üye sunucular tarafından kolektif bir çalışmayla yürütülecek olması blockchain etiğine uygun olsa da, dev şirketler tarafından kontrol altında tutuluyor olması baskı altında net bir duruş göstermesi açısından soru işaretleri yaratıyordu. Orijinal plana göre Libra coin düzenleyicileri ilk tanıtım raporlarında ağı eninde sonunda izinsiz yani Libra Birliği’ne üye sunuculardan izin almadan kullanılabilecek şekilde düzenleyeceklerine dair söz vermişlerdi. Fakat son düzenlemelere göre bu daha da imkansız hale geliyor. Facebook’un blockchain şefi David Marcus Twitter’dan yaptığı açıklamada orijinal planı “pazar odaklı açık ve rekabetçi bir ağ” ile değiştirdiklerini belirtti. Ne açıklamanın devamında David Marcus ne de yeni raporlar bunun tam olarak ne anlama geldiği konusunda bir açıklama getirmiyor. Fakat en azından Libra’nın bu yeni değişikliklerle beraber kesin olarak kripto para olarak adlandırılamayacağı netleşmiş oldu.

Kaynak: MIT Technology Review