Şimdiye dek, beyaz robotların fazlalığı ve yaygınlığı dikkatinizi çekti mi?

Onları Will Smith’in “Ben, Robot” filminde ve “Wall-E”de Eve ile görebilirsiniz. Gerçek hayatta ise, Honda’nın ürettiği Asimo, UBTECH’in ürettiği Walker, Boston Dynamics’in Atlas’ı ve hatta NASA’nın Valkyrie robotu örnek gösterilebilir. Bunların tümü parlak beyaz malzemeler kullanılarak üretilmişlerdir. Ayrıca bazı insansı robotlar Audrey Hepburn ve Scarlet Johansson gibi beyaz ünlülerden ilhamla tasarlanmıştır.

Yapılan bir araştırmaya göre, bahsedilen durumlarda teknolojik beyaz tonların temelinde ırkçılık yatıyor olabilir.

Yeni Zelanda İnsan Arayüz Teknoloji Laboratuvarı (HIT Lab NZ) tarafından yürütülen ve Cantenbury Üniversitesi tarafından yayınlanan “Robotlar ve Irkçılık” isimli çalışma gösteriyor ki, bireyler fiziksel anlamda insan benzeri robotların bir ırka mensup olduğu düşüncesinde, bu nedenle de beyaz ve siyah renkli robotlara kalıplaşmış ırksal nitelikler yükleniyor.

Bu renklerin, insanların diğer insanlara, ve görüldüğü üzere robotlara, nasıl tepki verdiğini ve nasıl davrandığını belirleyen sosyal ipuçları üzerinde tetikleyici etkiye sahip olduğu belirtildi.

Çalışmanın başındaki isim Cristoph Bartneck, The Next Web’e yaptığı açıklamada siyah robotlara yönelik önyargının aslında Afro-Amerikan bireylere yönelik önyargıdan kaynaklandığını ifade etti.

Bartneck, CNN’e şöyle konuştu, “Daha önce robotlarla hiç etkileşimde bulunmamış insanların onlara karşı ırkçı önyargılar beslemesi inanılmaz.”

Araştırmacılar bu konunun ele alınması gerektiğini vurguluyor. “Eğer robotlardan örneğin bir öğretmen, arkadaş veya bakıcı olmasını bekliyorsak ve bu roller ırksal olarak “beyaz” robotların işgali altında kalırsa, işte o zaman ciddi bir sorunla karşı karşıya kalırız.”

Robot ve bir toplumsal figür olan Sophia, İngiliz aktris Audrey Hepburn’den ilham alınarak tasarlanmıştır.

Çalışmada yer alan robotlar tam anlamıyla robottu, ancak insansı uzuvlara ve kafa yapısına sahip olan robotların bir kısmının yüzleri beyaz, biraz pembemsi tonlar barındıran, “ten rengine” sahipken bir kısmı siyah, oldukça koyu bir kahverengi tonu içeren, “ten rengine” sahipti.

“Nişancı Önyargısı” testinde, beyaz ve siyahi insanlar ile beyaz ve siyah renklere sahip robotlar ekranda bir saniyeden az süre görünüp kaybolduktan sonra katılımcılara ekranda görünenlerden elinde silah tutanlara ateş edilmesi söylendi. Sonuçlara bakıldığında, elinde silah bulunmayan siyah renkli robotlar aynı durumdaki beyaz robotlara göre daha fazla vurulmuştu.

Google Görseller’de “robot” sözcüğü ile basit bir arama yapın. Araştırmada vurgulandığı üzere, karşınıza çok farklı renkler çıkmayacak. Araştırmacılar, beyaz renkli robotların bu aşırı temsilinin diğer ırklara karşı tehlikeli ve zararlı bir algı yaratma potansiyeline sahip olduğunu belirtiyor.

Dünyanın dört bir yanından gelen robot tasarımcılarının hala beyaz renkli robotlara yatkın olduğunu söyleyen Bartneck, The Next Web’e “İnsan simasına bürünmüş robotlar, insanlığın sahip olduğu çeşitlilikleri yansıtmalı.” Derken, benzer konuda CNN’e verdiği demeçte ise “ Bütün Barbie bebeklerin beyaz tenli olduğu bir dünya hayal edin, sonra, Afrika veya Hindistan’da çalışan tüm robotların beyaz renkli olduğu bir dünya. Üstüne, bu robotların insanların yetki sahibi olduğu rolleri insanlardan devraldıklarını hayal edin. Açıkça, bu durum emperyalizm ve beyaz ırk üstünlüğü gibi konularda ciddi endişeler yaratacaktır. Robotlar sadece makineler değildir, aynı zamanda insanları temsil ederler.”

İkinci bir çalışmada, HIT Lab NZ ekibi deneye daha açık kahverengi tonlarına sahip robotlar ekledi. Elde ettikleri sonuca göre, ekip ırksal çeşitlilikleri artırdıkça, katılımcıların robotlara yönelttiği ırksal önyargılar ortadan kalkmıştı. Yapılan çalışma ile bu durumu göz önüne alarak, robotlarda farklılık ve çeşitliliklerin artırılması ile onlara yöneltilen ırksal önyargıları azaltmanın mümkün olacağı sonucuna vardı.

Bartneck CNN’e “Bu sonuç beni, ırksal farklılıklar sunarak hiçbir şey kaybetmeyeceğimize hatta kazanacağımıza inanmaya yönlendirdi. Aynı Barbie bebeklerde tüm renk ve vücut tiplerinin yansıtılmasını istediğimiz gibi, robotlarda da yalnızca beyazdan öteye gidilmesini istiyoruz.” şeklinde konuştu.

Kaynak: CNN

Yazar: Öykü Selen Uysal

Share:

administrator

Günümüzde gelişmesine tanık olduğumuz teknolojilerin gelecekteki kültürel çıktılarını araştırır; bilgi, deneyim ve ilham paylaşımı için çabalar.

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir