DALL-E gibi yapay zekâ araçlarıyla birlikte isteyen herkes özgün, yeni ve nitelikli görseller oluşturabiliyor. Tek yapmanız gereken Open-AI’in sitesine giderek kayıt olmak ve daha sonrasında aklınızdan geçenleri yazıya dökmek. Aynı şiir yazar gibi resim “yazabiliyorsunuz”. Peki bu imkân ile sanatın toplumdaki karşılığı değişir mi? Bu konuya dair daha fazla fikir edinmek için “AI ile Sanat Eseri Oluşturulabilir mi?” adlı içeriğimizi okuyabilirsiniz. Şimdi ise oluşturduğumuz yapay zekâ ürünlerini telif hakkı ile nasıl kendi yararımıza kullanabiliriz onu inceleyeceğiz. İlk olarak,
Telif Hakkı (Copyright) nedir?
Telif hakkı, ortaya çıkarılan bir ürünün haklarının oluşturucusu tarafından alınmasını sağlayan bir hukuksal terimdir. Sanat galerilerine yaptığımız ziyaretlerde gördüğümüz çoğu eserin telif hakları saklıdır. Hatta internet üzerinde araştırma yaparken kopyaladığınız görsellerin bile birçoğunun telif hakkı saklı olabilir.
Eğer oluşturucusundan başka bir kişi fotoğrafı kullanmak istiyorsa çeşitli kurumlar ile iletişime geçerek satın alması gerekiyor. Başka bir deyişle, telif hakkı sizin ürününüzün çalınmasını engelleyerek size ait olduğunu doğrulamayı sağlıyor.
Bir Yapay Zekâ Ürünü Telif Hakkına Sahip Olabilir mi?
Sanat alanı ile uğraşan birçok kişi, yapay zekâ ürününü direkt olarak bir insan oluşturmadığı için için telif hakkına sahip olamayacağını düşünüyor. Ancak durum tam da böyle değil. Yapay zekâ aynı bir fotoğraf makinesi gibi, insanın kendi bakış açısını aktarması için kullandığı bir teknolojik alet olarak sınıflandırılabilir. Bu durumda da fotoğraf makinesi ile çekilen fotoğraf telif hakkına sahip olabiliyorsa DALL-E gibi yapay zekâ algoritmaları ile oluşturulan görseller de bu hakka sahip olabilir.
Süreç Nasıl İşliyor?
İlk olarak oluşturduğunuz görselin telif hakkının size ait olduğunu doğrulamanız gerekiyor. Günümüzdeki birçok yapay zekâ algoritması tüm hakları kullanıcıya vermesine rağmen, internet sitelerinde verilen bilgiyi kontrol etmenizde fayda var. Bu unsuru doğruladıktan sonra sıradaki aşama olan başvuru kısmına geçebilirsiniz.
Bu aşamada etrafınızdaki birçok kişi yapay zekâ ürününün telif hakkına sahip olamayacağını söyleyebilir ve sizi haksız gibi gösterebilir. Yasalara göre ise böyle bir konudan söz edilse de telif hakkına uygun duruma getirmek oldukça kolay. Diğer bir deyişle oluşturduğunuz eseri küçük bir engeli aşarak telif hakları listenize kaydedebilirsiniz.
Fotoğrafta belirtilen Amerika Birleşik Devlet’lerinde bulunan yasaya göre telif hakkı için eserde insan katkısının bulunması gerekiyor. Ancak bu katkının ne boyutta olacağı belirtilmediği için eser üzerinizde yapacağınız her değişiklik sizin telif hakkı almanızı sağlayabilir. Örneğin, güzel bir manzarada kahve içen iki çiftin fotoğrafını yapay zekâya çizdirdiniz. Eğer siz de bu resme, tatlı çiftin yanına bir köpek eklerseniz eseri uygun hale getirmiş olursunuz. Şu anki durum böyle olsa da ilerleyen yıllarda mahkemelerce verilen karar ile katkının boyutu konusunda bir netlik sağlanabilir ve o zaman böyle bir telif hakkı mümkün olmayabilir. Ancak günümüze odakanacak olursak, telif hakkı için yazarak oluşturduğunuz eserine yapabileceğiniz birkaç değişikliği şöyle sıralayabiliriz:
- Resimde bir program yardımıyla renk, parlaklık ve ton konusunda değişiklik yapabilirsiniz.
- İki yapay zekâ eserini tek bir fotoğrafta birleştirebilirsiniz.
- Görüntü oluşturulduktan sonra resim için çok fazla önemi olmayan küçük unsurlar ekleyebilir veya çıkartabilirsiniz.
15 Eylül’de, “Zarya of the Dawn” adlı yapay zeka tarafından üretilen bir çizgi romana tescilli telif hakkı verildi. Sanatçı Kris Kastanova’nın, telif hakkı başvurusund sanat eserinin yapay zekâ destekli olduğu birçok noktada belirtilmişti.
Telif Hakkının Getirebileceği Kazançlar
Bu aşamada bu durum çok net olmasa da olasılıkların en başında maddi kazanç gösterilebilir. Eğer birçok kişi tarafından kullanılmak istenen bir eser ortaya çıkarabilirseniz insanlar bunu kullanmak için size para ödemek zorunda kalabilir. Telif hakkının getirdiği koruma sayesinde yapay zekâyla oluşturduğunuz eserden yüklü miktarda para kazanabilirsiniz.
Sonuç olarak yapay zekâ ile oluşturduğunuz bir görsel telif hakkına sahip olabilir mi? Evet, sahip olabilir. Yalnızca kaçamak yöntemlerle biraz efor saf etmek gerekiyor. Ve mümkün olduğunda hızlı olmanız… Bize maddi kazanç sağlayabilecek bir örnekten konuştuktan sonra hâlâ yapay zekânın insanlığı yok etmeye çalıştığını söyleyebilir miyiz? Sanırız ki barıştık.
