Yunanistan’ın Girit Adası’nda yapay zekâ teknolojisi kullanılarak tarım sektöründe ilginç bir inovasyona imza atılıyor: Zeytin yetiştiricileri yapay zekâ ve nesnelerin interneti sayesinde zeytin üretimlerini artıyor.
Girit’te Zeytin Yetiştiriciliği
Girit Adası’nda bulunan 30 milyona yakın zeytin ağacının birçoğunun 500 yaşından büyük olması zeytin yetiştiriciliğinin yıllar öncesine dayanan bir kültürel miras olarak benimsenmesinin kapısını aralamış.
Günümüzde bu mirası devralan üreticiler verimi artırabilmek adına yeni teknolojileri kullanarak miraslarını gelecek kuşaklara aktarmaya oldukça hazır görünüyor. Ada halkı yapay zekâ destekli bu yeni teknolojiye hızla alışmaya, kullanım tekniklerini ve yararlarını kavramaya çalışıyor.
Geleneksel yöntemleri dönüşüme uğratan teknoloji bu kez kültürel bir mirasa dokunuyor.
Yapay Zekânın Üretimdeki Rolü
Üretimde yapay zekâ kullanımıyla %85’i tarımda kullanılan tatlı su kaynaklarının tüketim oranının en aza düşürülmesi hedefleniyor. Bu sebeple özellikle büyük zeytinyağı üreticileri tarlalarında bu konuya katkı sağlayabilecek yapay zekâ destekli yeni teknolojiye oldukça ılımlı yaklaşıyor.
- Bu yeni teknolojiye geçişte ilk olarak yerin altına toprağın nemini, tuzluluk oranını ve elektriksel iletkenliğini her 15 dakika bir ölçebilen sensörler yerleştiriliyor.
- Toplanan veriler bilgisayara ve oradan da bulut sistemine aktarılıyor.
- Bu veriler ışığında toprağın tam olarak ne kadar sulanmaya ihtiyacı olduğu öğrenilebiliyor.
- Çiftçiler verileri cep telefonunda görebiliyor ve bir tuşa dokunarak sulama sistemlerini devreye sokabiliyor.
Bu uygulamadaki en kritik nokta ise çiftçilerin, nesnelerin interneti teknolojisinin tam olarak ne olduğunu ve ne işe yarayacağını iyi bilmesi gerektiği diyebiliriz. Çünkü bu yeni sistem gübreleme, tarım ilacı kullanımı, toprağın ve ürünlerin korunması gibi birçok farklı alanda kullanılabiliyor.
Teknolojiye yabancı olan üretici kesiminse yeni sisteme alıştırılması ve teşviki yapay zekânın yaygınlaştırılmasının anahtarı olarak gözüküyor. İlerleyen günlerde bu teknolojinin sağladığı kolaylığı gözlemleyen çiftçilerin heves ve merakı artabilir. Bu yolla teknolojiyi anladığını, kullanabildiğini ve yarar sağladığını gören üreticiler için yapay zekânın farklı alanlarını keşfetmek ilginç bir serüven olabilir.
Şimdilik, tatlı su tasarrufunu sağlamaya çalışan bilim insanlarının çiftçilerin alışma süresinin ardından bahsedilen diğer alanlarda da yapay zekâ destekli projeden yararlanması bekleniyor. Toprağın besin değerlerinin güncel ölçümüne göre yine sistem tarafından önerilen zaman ve miktarda sulama yapılabilecek; sonrasında aynı yöntemle gübreleme ve tarım ilacı kullanımına karar verilebilecek.
Sistemin bir diğer özelliği üretim aşaması boyunca toprağın değerlerindeki değişim, kullanılan su ve ilaç miktarı detaylarını rapor halinde tüketicilerle paylaşabiliyor olması. Böylece bireylerin tükettikleri gıda ürününün nasıl üretildiği hakkında kapsamlı bilgiye sahip olması amaçlanıyor.
İlk kez Archanes Köyü’nde Denenecek
Yeni teknolojinin mimarı Future Intelligence firması yetkilisi Harris Moysiadis sistemde ulaşım, perakendeci ve tarım üreticisi gibi farklı yerlerden çok fazla bilgi akışı olduğunu söylüyor. Yapay zekâ bu bilgileri tek bir şemsiye içerisinde biriktirerek tüm üretim zincirini daha randımanlı hale getirilebiliyor. Bu sayede üretim zincirindeki her bilgiye istediğiniz saatte ulaşabiliyor olmak da sistemin en önemli getirilerinden birisi olarak kabul ediliyor.
“Son dönemlerde iklim değişikliği sebebiyle bazı zorluklar yaşadık. Teknoloji sayesinde karşılaştığımız sorunları çözdük. Teknoloji her daim araştırma yapmayı gerektiriyor ve yaşadığımız zorlukları aşmamıza yardımcı oluyor.” –Zeytin yetiştiricisi Giannis Geneiatakis
Avrupa Birliği Gelişmeleri Yakından Takip Ediyor
Avrupa Birliği Yönetmeliği Yapay Zekâ Uzmanı Angeliki Dedopoulou, Avrupa Birliği olarak küçük ve orta ölçekli işletmelerle yakın temasta olduklarını ve bu durumun Avrupa ekonomisinin temel taşlarından biri olduğunu belirtiyor.
“5G teknolojisi sayesinde akıllı tarım yapılabilmesi için yapay zekâ, blockchain ve nesnelerin interneti gibi önemli teknolojiler sağlıyoruz.”
Zeytin yetiştiriciliğinde bundan sonraki dönemin akıllı ve sürdürülebilir teknolojiyle devam ettirilmek istenmesi; bu yolda önemli adımların atılması tarımda yapay zekânın rolü ile ilgili umut vadediyor. Bu tarz yenilikçi ve sorun odaklı teknolojileri öncelikli olarak ticari kaygılarla gelişmiş şirketlere pazarlamaktansa üretimin temel taşı olan çiftçilere tanıtmak atılması gereken adımların başında geliyor.
Atılacak bu tür adımlar gelişmiş teknoloji ve yerli üretici arasında işlevsel bir köprü olabilir. Komplike teknolojiye alışkın olmayan tarım üreticilerine hitap edecek bu uygulamayla yapay zekânın günlük hayata etkisi daha net gözlemlenebilir. İlerleyen seneler için tarımda yapay zekâ destekli teknolojilerin yaygınlaşması adına olumlu bir gelişme olarak değerlendirilebilir.
Yazar: İpek Torunoğlu
Editör: İrem Karaduman
Kaynak: Euronews
