Teknolojinin haberciliği dönüştürmesi ile kaynağı tespit edilmeden ve doğrulanmadan geniş kitlelere ulaşan haberlerin yarattığı bilgi kirliliği, günümüzün önemli sorunlarından biri haline geldi. Bilgi kirliliğinin yanı sıra haber veya görsel çalışmaların intihal ve manipüle edilmesi gibi sorunlar da yaşanıyor. Örneğin bir fotoğraf karesi çekildiği andan itibaren bir haber içeriğine dahil olana dek sayısız aşamadan geçiyor; dijital kameradan fotoğraf düzenleme uygulamalarına, oradan haber sitesine derken, sosyal medya platformlarına yüklenmesiyle haberden bağımsız bir şekilde yayılabilir hale geliyor. Bu süreçte görsellerin içerdiği metaveri olarak adlandırılan “verinin verisi” bilgi setleri sayesinde görseller ayırt edici ve kullanışlı birçok bilgi taşıyabiliyor.
IPTC(International Press Telecommunications Council) tarafından belirlenen Metaveri Standartları 90’lı yılların başından itibaren en çok benimsenen görsel telif hakları protokollerinden olması açısından habercilik alanında oldukça önemli kabul ediliyor. Bu standarda uygun olan metaveri setleri görselin kategorisi, çekildiği veya düzenlendiği lokasyon, telif hakkının ait olduğu kişi veya kurumlar, görsel hakkında açıklayıcı metinler ve anahtar kelimeler gibi temel bilgileri içermesi gerekiyor.
Blockchain Metaveriyi Koruyabilir mi?
Teknolojinin habercilik alanında yol açtığı yenilikçi yaklaşımları takip eden ve uygulamayı hedefleyen The New York Times AR-GE ekibi, haberlerinde yer alan görsellere ait metaveri bilgilerinin korunmasını sağlamak için [tooltip tip=”Paylaşılacak veya depolanacak her türlü verinin benzersiz kodlara sahip bloklara işlenerek kaydedilmesi ve ilgili tüm değişikliklerin bu blok zincirine eklenerek zaman içerisindeki tüm işlemlerin şeffaf bir şekilde izlenebilmesini sağlayan bir teknolojidir.”]Blockchain teknolojisi[/tooltip]nden yararlanmayı denedi. Bu sayede görsellerin kimlik bilgilerinin korunmuş olacağı ve dezenformasyonla mücadeleye önemli bir katkı sağlanacağı düşünülüyor.
Öncelikle bir prototip hazırlayan ekip, haber görsellerine metaveri ekleyerek simüle edilmiş bir sosyal medya akışı yarattı. Metaveri içeriğinde fotoğrafçının kimliği, fotoğrafın çekildiği konum gibi detaylı bilgiye yer verildi. Okuyucunun bu bilgilere erişebiliyor olmasının okuduğu haberin doğruluğu konusundaki algısına etkisini ölçmek amaçlandı.
Bir fotoğrafın çekilmesinden yayınlanmasına kadar geçirdiği süreçte üzerinde yapılan her türlü değişikliğin kaydedilebilir ve izlenebilir olmasını hedefleyen ekip, teorik bir ağ yaratarak basın yayın kuruluşları ile simüle edilmiş sosyal medya platformlarını bir araya getirdi. Bir yerel gazete, bir ulusal gazete ve bir sosyal medya platformundan oluşan basit ağda her iki yayın kuruluşu da veritabanına yeni görseller ekleme veya aynı görselleri farklı yayınlarında kullanma yetkisine sahip. Sosyal medya kullanıcıları da ağda yer alan her görselin düzenleme geçmişi ve yayın bilgisine şeffaf olarak erişebiliyor.
34 farklı araştırma anketinde çeşitli siyasi görüşlere sahip katılımcılar ile ulaşılan sonuçlara göre bir görsel aşağıdaki tabloda yer alan bilgileri içermesi durumunda daha güvenilir kabul ediliyor.
The New York Times ekibine göre bu tür detay bilgileri içeren ve Blockchain destekli altyapısı ile bunları koruyan bir sistemin hayata geçmesi için finansal ve altyapısal destek sağlayacak çok sayıda yayın kuruluşu ortak bir paylaşım ağına katılabilmeli. Basit deneylerinin üzerine eklenmesi gereken çok fazla araştırma ve çalışma olduğunu vurgulayan ekip, Blockchain teknolojisi ile yalan habercilik, görsel intihali ve görsellerin kötü niyetli kullanımı gibi çeşitli sorunlara çözüm bulunabileceği fikrinde.
Blockchain teknolojisinin bilgi aktarımında manipülatif hamleleri imkansız kılan yapısı sayesinde, görsellerin sahte habercilikte kullanılmasının önüne geçilebilir. Özellikle politik manipülasyon amacıyla farklı olaylara ve tarihlere ait görsellerin sıkça yalan haberlerde toplumu kışkırtmak amacıyla kullanıldığı göz önünde bulundurulduğunda, bu tür bir çalışmanın hayata geçmesi çok faydalı bir gelişme olacaktır.
Kaynak: The New York Times
