Teknoloji geliştikçe bilinçsiz ve gereksiz kullanım artıyor, ürünlerin ömrü kısalıyor ve paralel olarak yaşam alanlarımızdaki kirlilik ve düzensizlik de hoş olmayan bir seviyeye doğru ilerliyor. Bir yandan farklı gezegenlerde yaşam ihtimalleri üzerine çalışmalar yaparken bir yandan da milyarlarca yıldır canlılığa ev sahipliği yapan Dünya’yı kaybetmemek için çalışmamız gerekiyor.
Dünya’da yaşanabilirliğin artması ve daha temiz bir ekosisteme sahip olabilmemiz için bazı sektörlerde eski alışkanlıklarımızdan kurtulmak ve teknolojinin bize kazandırdıklarını çevre için kullanmak zorundayız. Gezegenimizdeki kirliliğin en büyük sebeplerinden birisi olan otomotiv camiasında elektrikli araçlara geçiş bu açıdan bize güzel bir gelecek vaat ederken bir yandan da moda sektöründe bazı adımların atılması yavaş yavaş daha temiz bir gelecek için bizi umutlandırabilir.
AlgiKnit isimli girişim; kolayca ve bol bulunan biyopolimerler ile tekstil ürünleri geliştirmek için kurulmuş bir biyomalzeme araştırma grubu.
Kelp isimli oldukça fazla bulunan bir yosun türüyle üretim yaparak hem tarımsal ve petrol esaslı tekstillerin sentetik boya ile kombinasyonundan hem de bu ürünlerin yaşam döngüsünün çok hızlı sonuçlanıyor ve kulanıcı tarafından çabuk değiştiriliyor olmasından dolayı doğan ‘hızlı moda’ olgusunun olumsuz sonuçlarını en aza indirgemeyi hedefleyen grup; National Geographic’in düzenlediği CHASING GENIUS yarışmasında “sustainable planet”, yani Sürdürülebilir Gezegen kategorisinde birinci olarak 25.000 $ girişim desteği almış.
Kelpten çıkarılan biyopolimerleri, dikilebilir veya 3B yazıcı ile basılabilir bir elyafa yerleştiren/enjekte eden ekip, doğal pigmentlerle de renk elde ederek triko, konfeksiyon ve ayakkabı üretimi yapabiliyor. Columbia Üniversitesi’nin desteğiyle çalışmalarına devam eden, Profesör Thieanna Schiros ve Profesör Asta Skocir tarafından yönetilen proje; sentetik tekstil ürünlerinin makinede yıkanması sonucunda okyanuslardaki mikro plastiklerin 3’te 2’sini oluşturmasını da engellemeyi hedefliyor.
“It no longer makes sense to use synthetic materials that last for millennia”
“Artık, yüzlerce yıl kaybolmayan sentetik malzemeler kullanmak mantıklı değil”
Kendi ömrünü doldurduğunda çözünerek yok olabilen ‘yosun kıyafetler’ üretmek isteyen grup, çoğunluğu kelp olmak üzere birçok çözünebilir polimeri ve deniz bitkilerini kullanarak kendi elyaflarını oluşturuyor.
Aldığımız birçok tekstil ürününü birkaç ay sonra bir kenarda unutulmaya terk ettiğimiz veya birkaç yıkamadan sonra solan rengini beğenmeyerek attığımızı düşünürsek ve tüketim çılgınlığının her alanda bizi kontrol altına aldığını da göz önünde bulundurursak bu tarz yosun esaslı ürünleri kullanmak pek de mantıksız olmayacaktır.
AlgiKnit’in ürünlerinin kullanım süresi dolduktan sonra doğada çözünebileceğini söyleyen proje yöneticisine Twitter üzerinden kullanım süresinin ne kadar olacağını sordum ancak henüz çalışmaların devam ettiğini söyleyen KnitGrandeur kesin bir yanıt vermedi. Projenin National Geographic sayfasına gelen bu yorum ise yosun ürünlerini hayatımızda nasıl kullanabileceğimize dair küçük bir öngörü veriyor.
Bir Moğol göçmeninin “Küçük de olsa hiçbir şey taşımamalıyım çünkü doğa ana bize hepsini veriyor” düşüncesini daha önce paylaşmıştık ve gelecekte yanımızda hiçbir şey taşımadan gittiğimiz otellerde direkt yüzümüzle, parmak izimizle veya diğer biyo bilgilerimizle giriş yaparak tüm akıllı cihazları kullanabileceğimizden, bu otellerin bizim beğendiğimiz kıyafetleri önceden veya o anda hazırlayarak biz gittikten sonra geri dönüşüme gönderebileceğinden bahsetmiştik. Eğer böyle ‘geçici kullanımlar’ ile kalıcı çözümler oluşturmayı düşünüyorsak bu tarz yosun (doğal) kıyafetler ciddi bir rahatlama sağlayacaktır.
Yine farklı bir bakış açısıyla daha bakarsak; eğer bu polimerler günlük hayatımızın bir parçası haline gelebilirse; 3B yazıcılarla birlikte insanların evlerinde kendi kıyafetlerini kolayca üretme imkanı doğabilir. Bu da yine giyim endüstrisinde bir devrime yol açarak büyük firmaların kıyafet satmak yerine kıyafet tasarımı sattığı bir kültüre sahip olabiliriz.
Kaynak ve ileri okuma: CreativeBloq – Columbia Uni – Mikrofiber kirlilik hakkında güncel bir araştırma
