Toplum 5.0; içinde bulunduğumuz dijital dönüşüm çağına ve dördüncü endüstriyel devrimine hem birey hem de toplum bazında adapte olabilmek için bilim ve teknolojinin ışığında siber alan ve fiziksel alanın (gerçek toplumun) yüksek seviyede entegre olduğu “süper akıllı toplum” olarak tanımlanıyor.
Almanya’nın Hannover kentinde düzenlenen CeBIT fuarında ortaya çıkan Japon Ekonomik Organizasyonlar Federasyonu tarafından hazırlanan çalışma ilk insanın doğuşundan bugüne kadar olan süreci bölümlere ayırıyor ve günümüze kadar olan süreçte toplumları Avcı Toplum-[tooltip tip=”Su, buhar, rüzgar vb. doğal çevre gücünün makinelerde kullanılması”]Toplum 1.0[/tooltip], Tarım Toplumu-[tooltip tip=”Elektriğin keşfi ve güç kaynağı olarak kullanılması”]Toplum 2.0[/tooltip], Endüstriyel Toplum-[tooltip tip=”Dijital, elektronik sistemler ve bilişim sistemlerinin sektöre hakim olmaya başlaması”]Toplum 3.0[/tooltip], Bilgi Toplumu-[tooltip tip=”Herhangi bir nesneye internet erişimi sağlanmasıyla akıllı nesneler ortaya çıkması”]Toplum 4.0[/tooltip] ve Akıllı Toplum-Toplum 5.0 olarak beşe ayırıyor.
Toplum 5.0 ile Japonların ana hedefi yaşlanan dünya nüfusuna karşı çözümler geliştirmek, sanal dünya ile gerçek dünyanın beraber işler hale getirilmesi, nesnelerin internetinden toplumun çıkarları gözetilerek faydalanılması, çevre kirliliği ve doğal afetler için çözüm yolları üretip toplumu dijital dönüşümlere hazırlamak. Her şeyden önce dördüncü sanayi devriminin büyük veri, yapay zeka, robot ve paylaşım ekonomisi gibi yeniliklerini hem farklı endüstrilere hem de sosyal hayata dahil ederek çeşitli sosyal zorlukları çözebilen bir toplum oluşturmak amaçlanıyor. Bu sayede geleceğin toplumu, yeni değer ve hizmetleri kesintisiz olarak geliştiren, insanların yaşamlarını daha uyumlu ve sürdürülebilir hâle getiren bir toplum olabilir. Bu hedeflerin gerçekleşmesi için öncelikle önyargıların giderilmesi ve toplumsal direncin kırılması gerekiyor. Akabinde kalifiyeli personel eksikliği giderilerek nesnelerin dijitalleşmesindeki bilimsel boşluklar doldurulacaktır Belki de bu gelişmelerin ivme kazanması için hukuksal açıdan bir takım düzenlemelerin gelmesi gerekiyordur ya da gelecektir.
“Teknoloji, toplumlar tarafından bir tehdit olarak değil, bir yardımcı olarak algılanmalı”
Japonya başbakanı Shinzo Abe
Endüstri 4.0’da olduğu gibi Toplum 5.0’ın da hayatımıza önemli değişimler getirmesi bekleniyor. Bu değişimden öncelikle etkilenmesi beklenen sektörleri Japonya üzerinden değerlendirmek gerekirse kendimiz için nemalanmak kaçınılmaz olur zira TÜBİTAK verilerine göre Türkiye sanayisi hâlâ 2.0 ve 3.0 seviyelerinde. Japonya nüfusu hızla yaşlandığı için ülkede giderek artan tıbbi ve sosyal güvenlik giderleri ve talepleri karşılamak zorlaşıyor. Farklı hastanelerde dağınık halde bulunan tıbbi verilerin birleştirilmesi ve paylaşılması, veriye dayalı daha etkili bir tedaviyi mümkün kılar. Uzaktan tıbbi bakım sayesinde yaşlı insanlar hastaneleri sık sık ziyaret etmek zorunda kalmaz. Ayrıca, evdeyken bile kalp atış hızı gibi sağlık verileri ölçülebilir, böylece sağlıklı yaşam ömrünü uzatmanın yolları bulunabilir.
Nüfus sayısındaki düşüş, toplu ulaşıma erişimi sınırlı olan az nüfuslu kırsal alanları da beraberinde getiriyor. Hızla büyüyen e-ticaret sektörü de sürücülerin sayısının yetersiz olması nedeniyle sorun yaşıyor. Nüfusun az olduğu bölgelerde yaşayanlar için toplu taşımanın çok sınırlı olması nedeniyle alışverişe çıkmak veya hastaneye gitmek zor olabiliyor ancak otonom araçlar, o bölgenin sakinleri için seyahati kolaylaştırırken, drone’lar da daha kolay bir şekilde teslimat yapılmasını sağlayabilir ve böylece e-ticaret sitelerinin veya kargo şirketlerinin dağıtım elemanlarının sayısının az olması sorun olmaktan çıkar. Bilgi ve İletişim Teknolojileri, robotlar ve uzmanlık gerektiren inceleme ve bakım sistemleri için sensörler içeren yeni teknolojiler kullanılarak, onarım gerektiren yerlerde erken tespit ve teşhis yapılabilir. Bu sayede beklenmedik kazalar en aza indirilir, onarımda harcanan süre azaltılır, aynı zamanda güvenlik ve üretkenlik artar.
Sonuç olarak her türlü nesnenin, insanın ve kavramın veri aracılığıyla birbirine bağlanacağı bir dönem olan Toplum 5.0 hızla yaklaşıyor. Toplum 5.0’dan beklenen dijitalleşmeden sonuna kadar faydalanarak hayata rahatlık, kolaylık ve değer katan yenilikler sunmak. Bu süreçte dikkat gerektiren konuların başında siber güvenlik ve adaptasyon geliyor. Siber güvenliğin sağlanması, sorunları teknoloji ve veri kullanarak çözen bir topluma dönüşmek ve bununla birlikte bireylerin bu değişime adapte olması, dönüşümün sunduğu avantajlardan iyi bir şekilde faydalanabilmesi için bilgi ve becerilerini geliştirmesi bekleniyor.
Kaynak: Keidanren
