Güneş düzenli olarak ısı ve ışık şeklinde parlamalar yayar. Güneş püskürtüsü ismi de verilen bu olay sonucunda ortaya çıkan enerji yaklaşık sekiz dakika içinde dünyaya ulaşır ve nadiren de olsa Dünya’nın ‘savunma mekanizması’nı geçerek radyo iletişim sinyallerini kesintiye uğratır. Güneş püskürtüleri genellikle ışık hızının yüzde 80’inde seyahat edebilen ve 10 ila 20 dakika arasında değişen bir zaman aralığında gezegenimize ulaşabilen yüksek enerjili güneş parçacıklarının artışıyla birlikte gelir.

Süper Fırtına (Superstorm)

Dünyanın manyetik alanları bizi güneşin faaliyetlerinin çoğuna karşı korur ancak bazı durumlarda radyasyon dünyamızın koruyucu atmosferinden sızabilir. Bazen güneş patlamaları koronal kütle fırlatma veya CME adı verilen bir patlama boyunca patlar. CME’ler büyük plazma ve manyetik alan bulutlarıdır ve eşlik eden manyetik alanlar doğru yöne yönlendirildiğinde yeryüzündeki manyetik alanların kozmik bir gong gibi salınımına neden olabilir. Güneş koronal kitle enjeksiyonları dünyanın manyetosferiyle çarpıştığında, jeomanyetik güneş süper fırtınalarına neden olabilirler.

Bu süper fırtınaların geçmişte bazı hasarlara yol açtığını görmüştük. 1859’da, Carrington olayı adı verilen olay telgraf iletişimini bozmuş, 1989 kışında Kanada’nın Quebec kentinde yaşayan binlerce kişi, suları kesildiğinde karanlığa gömülmüştü. Nadir de olsa, ortalama her 50 yılda bir, bu tarz kötü olayların olması bekleniyor.

“Süper Fırtına’nın ne kadar nadir olduğu düşünüldüğünde, algoritmaları eğitmek için kullanılabilecek çok az tarihsel örnek var. Bu, denetimli öğrenme gibi yaygın makine öğrenimi yaklaşımlarını süper fırtınaları tahmin etmek için  yetersiz kılmaktadır.”

Süper fırtınalar güneş üzerindeki patlamalar nedeniyle gerçekleşiyor. Güneş periyodik olarak, büyük teleskoplarda görebileceğimiz, güneş püskürtüleri yaşıyor ve sıklıkla bu işaretlere koronal kütle atıkları adı verilen görünmez radyasyon parçacıklarının patlamaları eşlik ediyor. Genellikle Dünya’nın manyetik alanı radyasyona karşı koruma sağlıyor. Ancak bazen büyük güneş fırtınaları insanlar için uydu, elektrik hatları gibi hayati altyapıları devirebilecek çok fazla parçacık içeriyor.

Amazon & Nasa İş Birliği

Amazon’un AWS Profesyonel Servisleri ve Makine Öğrenimi Çözümleri Laboratuvarı, Süper Fırtına ile ilişkili koşulları daha iyi tahmin etmek için hem denetimsiz öğrenme hem de anomali tahmini kullanıyor. AWS, Süper Fırtına’ya özgü desenleri bulmak için NASA tarafından oluşturulan anormalliklerin sıralamasına dayalı olarak 1.000 veri kümesini aynı anda inceleyebiliyor.

NASA ve Amazon, çok geçmeden bir veri sunmayı planlıyor. Sunulan verilerdeki anormalliklere bakarak günümüzün Süper Fırtınaları ve Carrington olayı gibi tarihin aşırı olayları hakkında simülasyonlar yaparak yapılan tahminleri netliğe kavuşturmak istiyorlar. Elde edilen veriler ile Süper Fırtınaları etkili bir şekilde öngören ve sınıflandırabilen modeller geliştirilebilir.

Kaynak: forbes