Kripto Paralar Ekonomik Krize Çare Olabilir mi? | 2

Annemiz babamız kızdı, uzmanlar uyardı, gözlerimiz kızardı… Tüm engellere rağmen dijital oyunlar ile zaman geçirmeye, eğlenmeye devam ettik. Ancak, yeni teknolojiler ışığında oyunlar ile para kazanma fikri, keyif alma fikrinin önüne geçiyor olabilir.

Geçtiğimiz hafta, NANO isimli kripto paranın Venezuela’daki ciddi ekonomik kriz döneminde halka nasıl nefes aldırdığından bahsetmiştik. Bugün ise Filipinler’deki kripto deneyimine göz atacağız.

Kripto Paralar, Ekonomik Krizle Savaşan Halklara Nefes Oluyor

Blockchain teknolojisi ile birlikte hayatımıza giren kripto para piyasası, başta kara para aklama ve yasa dışı ürün ticareti gibi ciddi boyutlarda paranın el değiştirmesiyle, sonrasında da küçük yatırımcıların avuçlarını kaşımasıyla büyük bir market hâline geldi. Blockchain, oldukça sağlam bir altyapı ile devrim niteliğinde çözümler sunsa da bugün daha çok yatırımcılara ne kazandırdığı sorusu ile gündeme gelebiliyor. Bu denli büyük paraların el değiştirmesi de, geçtiğimiz hafta bahsettiğimiz Venezuela örneğinde olduğu gibi gelişmekte olan ülkelerde yaşayan insanlara yeni fırsatlar sunabiliyor. Kocaman pastadan, herkese bir dilim düşebiliyor. 

Birkaç hafta önce paylaştığımız, “kripto paralardan kazanç elde etmenin tek yolu al-sat işlemi yapmak değil” konulu içeriğimizde de bahsettiğimiz seçeneklerden birisi olan NFT oyunlar (play-to-earn / P2E olarak da isimlendiriliyor) da Filipinler gibi ekonomisi stabil olmayan ülkelerde oldukça ciddi fırsatlar yaratabiliyor. Bu örneklerden birisi de son dönemlerin ünlü oyunu Axie Infinity oyunu oldu. 

Filipinler’de Halk Çareyi Axie Inifinity’de Buldu

Filipinler’de, Cabanatuan şehrinde kurulan Axie Üniversitesi isimli topluluk, Axie Infinity isimli oyunu oynayarak geçimini sürdürmeye çalışıyor. Ancak, bu oyunu oynamak için gençlerin önünde ciddi bir engel bulunuyor.

Axie’nin böceklerle dolu dünyasına girip kazanç elde edebilmek için önce 600$’a yakın yatırım yaparak böceklerden oluşan bir takım inşa etmek gerekiyor. Birçok genç ise bu yatırım maliyetini karşılayacak sermayeye sahip değil.

Axie University

Başta Filipinler’de bulunan Axie Üniversitesi olmak üzere birçok ülkede bu sermayeye sahip olan vizyoner yatırımcılar, gençlerin oyuna dahil olma bedelini karşılayarak gelire ortak olma stratejisiyle yola devam ediyor. Oyunun ‘kolay’ para kazandıran yapısı, hem oyuncuların hem de oyuncuya yatırım yapan kişilerin kolay ikna olmasına yol açıyor. Özellikle işsizlik sorununun bulunduğu ülkelerde buna benzer oyunlar oldukça revaçta. 

Araştırma şirketi Naavik’in raporuna göre; Axie Infinity oyuncularının %55’ini Filipinler halkı oluşturuyor.

Oyun içinde kazanılan $SLP (Smooth Love Potion) isimli tokenin kripto borsalarında satılmasıyla kâr elde edilebiliyor. Ancak kripto borsalarının hareketliliği, dönem dönem ciddi kazançlar sağlasa da bazı dönemlerde ise tatmin edici olmayan fiyatlara düşmesiyle hayal kırıklığı yaratabiliyor. Yine de işsizlikle savaşan gençlerin hem stres atması hem de harçlık elde etmesi için geçerli bir yol gibi görünüyor. 

Filipinler’deki örneğin videoya kaydedildiği bu belgeselde, hem gençlerin hem de kendi dükkanını işleten ileri yaşlı yetişkinlerin Axie Infinity ile ekonomik krize çözüm aradığını görüyoruz. Piyasada, binlerce farklı play-to-earn (Oynadıkça kazan) etiketli oyun bulunsa da, Axie Infinity de dahil olmak üzere bu oyunların hiçbirisinin istikrarlı şekilde devam edebileceğine, değerlerinin birden dibe vurmayacağına veya projenin bir anda kapatılmayacağına dair bir garanti bulunmuyor. Bu da, sadece ön yatırım ile dahil olunabilen oyunlarda, risk seviyesini artıran bir unsur olarak göz önünde bulundurulmalı. Eğlenirken para kazanmak isteyen insanlar ise sermaye gerektirmeden başlayabilecekleri daha basit oyunları tercih edebilir.

Blockchain destekli oyunların kötü ekonomilerde farklı çözümler yarattığından bahsettik. Peki  ama neden P2E oyunlarda blockchain altyapısı fark yaratıyor ve kripto paralar bu kadar öne çıkıyor? 

Bu konuyu birkaç maddede özetlemek mümkün: 

Oyun endüstrisi neden blok zinciri teknolojisine ihtiyaç duyuyor?

• Bazı oyunlarda, oyun içi para üretimine izin veriliyor ancak oyuncuların çoğu ciddi bir zaman gerektirmesinden dolayı bunu tercih etmiyor ve oyun içindeki ürünlere daha hızlı sahip olabilmek için gerçek para harcayarak dijital altın satın alıyor.
• Oyunseverler, oyun içi ürünleri satın almak ve satmak için güvenli platformlara ihtiyaç duyuyor.
• Oyun girişimcileri ve geliştiriciler de yaptıkları oyunlarda gelir modeli yaratmak için veri tabanını ve mikro ödemeleri daha güvenli bir ekosisteme taşımaya ihtiyaç duyuyor. 
• Çoğu oyunsever, birden çok oyun oynadıkları için güvenli profillere ihtiyaç duyuyor. Bu profillerin farklı oyunlar arasında transfer edilebilir şekilde uyumlu olması önem arz ediyor. 

• İnsanların sanal varlıklara değer biçme alışkanlığı giderek artıyor. Bu nedenle sanal oyunlara giderek daha fazla gerçek para harcandığını görüyoruz. Bir sektör bu aşamaya geldiğinde, teknolojik değişim için olgunlaşmıştır demek mümkün oluyor.
• Kullanıcılar, oyun oynamadıkları sırada da sanal varlıklarının güvenli şekilde saklandığından emin olmak ister. Şu an için bu sanal varlıklar, oyun şirketlerinin merkezi sunucularında saklanıyor. Bu durum hackerlar için işleri çok daha kolay hâle getirirken şirket içi manipülasyonlar için de savunmasız kalıyor.
• Online oynadığımız oyunlarda, oyun içi sanal varlıkların tam olarak ‘bize ait’ olduğunu söyleyemiyoruz çünkü oyun şirketi dilediği zaman değişiklik yapabiliyor. Blockchain ve kripto paralar ile bu değişiyor. Oyun içi varlıkları, oyun dışı marketlerde değerlendirebiliyor olmak, ‘sahiplik’ algısını pekiştiriyor. 
• Oyun içinde nadir ve eşsiz varlıklar üretebilseniz çok güzel olmaz mıydı? Blockchain teknolojisi sayesinde oyun geliştiricileri, oyunculara bu fırsatı kolaylıkla verebilir. Oyun içinde oluşturulan NFT’ler, pazar yerlerinde satılabilir. 
• Oyuncular oyun içi varlıkların satıldığı platformlarda sıkça hile/dolandırıcılık ile karşı karşıya kalıyor. Blok zinciri teknolojisi, dağıtık ve manipüle edilemez yapısı ile bu sorunu ortadan kaldırmayı kolaylaştırıyor. 

Kripto Piyasası Gibi NFT Oyunlar da Toz Pembe Değil

Blockchain teknolojisinin önemli vaatlerinin gölgesinde birçok eksiği de bulunuyor.

• Yine Naavik’in raporuna göre Axie Infinity’de kazanılan günlük para, belirli bir sürenin ardından Filipinler’deki günlük asgari ücretin altına düştü.
• Oyun içinde kazanılan ve daha sonra gerçek paraya dönüştürülen SLP tokenin bugüne kadarki en yüksek değeri 0.4191$ olarak kaydedilirken, 15 Ocak 2022’de bu rakam 0.183$. buradaki içeriğin yayınlandığı tarihte ise 0.066$ gibi çok düşük seviyelerde seyrediyordu.

Özetle; blockchain birçok endüstride olduğu gibi oyun sektörüne de devrimsel çözümler sunuyor. Hem girişimciler hem de kullanıcılar için doğan yeni fırsatlar oldukça çekici olsa da; fazlaca hareketli ve kontrolsüz bir piyasa olduğunu unutmamakta fayda var.