SpaceX ve Tesla CEO’su Elon Musk tarafından 2016 yılında Kaliforniya merkezli bir tıbbi araştırma firması olarak kurulan Neuralink, beyin-bilgisayar arayüzü girişiminin sinyallerini 2017 senesinde vermişti. Musk, beyin-bilgisayar bağlantısı ile süper akıllı yapay zekânın insan ırkını köleleştirmesini durdurabileceğine inanıyor.
Hedef: [tooltip tip=”iki canlının tek bir organizma gibi birbirleriyle yardımlaşarak bir arada yaşamaları.”]Simbiyotik[/tooltip] İlişki
Tıp alanında Parkinson, epilepsi ve nörodejeneratif hastalıkların etkilerini iyileştirmeye yardımcı olmak için elektrot dizileri ve bazı implantlar kullanılıyordu ancak bu tür beyin-bilgisayar arayüzleri bugüne kadar yalnızca bilim kurgudan ibaretti. Bunun nedeni kısmen, insan beyni üzerinde ameliyat yapmanın inanılmaz derecede tehlikeli olması ve yalnızca diğer tüm tıbbi seçenekleri deneyenlerin son çare olarak bu tür bir ameliyatı olmayı seçmeleriydi.
İnsan beyninin yazılımla birleşmesine ve ilerlemelere ayak uydurmasına yardımcı olmak amacıyla geliştirilen Neuralink belleği geliştirebilir veya bilgi işlem cihazlarıyla doğrudan arayüz oluşturmaya izin verebilir.
“Bu kulağa oldukça garip gelecek, ancak yapay zekâ ile bir ortak yaşam elde etmek istiyoruz. Bu zorunlu bir şey değil! Bu, isterseniz sahip olmayı seçebileceğiniz bir şey. Bunun uygarlık ölçeğinde gerçekten önemli bir şey olacağını düşünüyorum. Yıllar boyunca AI hakkında çok şey söyledim, ancak iyi huylu bir AI senaryosunda bile geride kalacağımızı düşünüyorum. ”
Elon Musk
Neuralink Gelişiminde Neler Oldu?
Şirketin Temmuz 2019’daki ilk büyük basın etkinliği, California Bilimler Akademisi’nin Morrison Planetaryumu’ndaki sunumunda bir hastanın bir akıllı telefonu veya bilgisayarı zihniyle kontrol etmesini sağlayabilecek çipi açıklaması oldu.
Saç telinden ince N1 çipi kullanılıyor
Neuralink, beyni okumak için küçük bir çip kullanıyor. N1 ismindeki sekiz milimetre çapında ve milimetrenin dörtte biri boyunda olan bir silindire uyan çip, 1024 elektrot kullanıyor. Şirket, bunun sadece 10 elektrot kullanan Parkinson hastaları için mevcut tasarımlara göre büyük bir adım olduğunu açıkladı. Beş mikron kalınlığındaki her elektrot -insan saçından 95 mikron daha ince- istenen aktiviteleri tespit etmek için bir nörondan 60 mikron uzakta duracak şekilde tasarlanmış.
Nasıl Çalışıyor?
İlk kurulumunda bir kişiye üçü motor bölgelere ve biri somatik duyusal kortekse olmak üzere dört çip yerleştiriliyor. Daha sonra, kulağın yakınında, cildin dışında bulunan bir bağlantıya bağlanan endüktif bir bobine bağlanıyor. Bağlantı, sisteme güç sağlamak için pil ve bluetooth içeriyor. Her bir kişi sahip olacağı dört yonga ile kulağına yakın cihaza bağlanan bir akıllı telefonu veya bilgisayarı beyniyle kontrol edebilecek.
Ekip, çipleri yerleştirmek için bir robot kullanacak. Bu robot iki milimetrelik bir kesi yapacak, sekiz milimetreye genişletecek, çipi yerleştirecek ve açıklığı kapatacak. Ameliyatın bir saatten az sürmesi bekleniyor. Neuralink çeşitli prototip tasarımlarından geçse de uygulama kolaylığı için iddialı tasarımlardan ödün vermek zorunda kaldı.
Kontrol Nasıl Olacak?
İnsanlar basit bir arayüz kullanarak sinirsel bağlantı ile arayüz oluşturmak için MetaLab ile ortak olarak tasarlanmış bir iOS uygulaması kullanıyor. Henüz Android sürümü hakkında bir bilgi bulunmuyor.
Neuralink kullanıcıları için bir uygulama mağazası (tıpkı Play Store ve App Store gibi) geliştirilme ihtimali de bulunuyor. Bu durumda reklam destekli bir model kullanabilirler. Telefonlardaki reklamlar biraz canımızı sıkıyordu ancak şimdi ‘beyinde reklam‘ kültürüyle tanışmamız an meselesi gibi duruyor.
Musk, son Neuralink gelişmesinden bu yana ne dedi?
Biyolojik zekâ ile dijital zekânın birleşmesi beyniniz ile dijital versiyonunuz arasındaki bağlantının hızı ve çıktısıyla ile ilgili bir durum. Teknolojide büyük iyileştirmeler yapan Musk, Şubat 2020’de, bu teknolojinin etkisinin yeterince takdir edilmediğini açıkladı:
“Yüksek hassasiyetli sinir arabirimlerinin derin etkisi küçümseniyor. Neuralink bu yıl içinde bir insan tarafından kullanılabilir. Sadece hâlihazırda bazı insanların kullandığı Utah Array’den kesin olarak daha iyi olması gerekiyor.”
Referans verilen Utah Dizisi 256 elektrot kullanıyor ve epilepsi gibi durumları incelemek için tercih ediliyor. Musk bunu bir “orta çağ işkence aleti” ile kıyaslıyor.
Büyük tanıtımda neler oldu?
Elon Musk’ın beyin-makine arayüz şirketi Neuralink, YouTube’da canlı yayınladığı bir etkinlikte şirketin cihazıyla donatılmış bir domuzu sergiledi. Gertrude adındaki domuz, beyninin burnuna bağlı bir bölgesinden sinyalleri kaydeden bir cihaza sahipti.
Gösteri sırasında domuzun iki aydır bu implant ile yaşıyor olduğunu öğrendik. Domuzun beyin sinyalleri ekranlara aktarılarak takip edildi. Gertrude’un burnu nesnelere dokundukça, daha fazla nöron harekete geçerek bir dizi nokta ve bir dizi ses belirdi.
Neuralink cihazının tasarımı, geçen yıl piyasaya tanıtıldığından bu yana değişti. Madeni para boyutundaki cihazın kulağa yakın duran küçük bir modül yerine kafatası ile aynı hizada konumlanması amaçlanıyor. Cihaz, Bluetooth Low Energy üzerinden bir akıllı telefon uygulamasıyla eşleşebiliyor.
Cihazın piyasaya sürüldüğünde oldukça pahalı olacağını ancak fiyatı birkaç bin dolara indirmek istediğini belirten Musk, sunumda cihazın henüz insanlarda test edilmediğini ancak bu implantın ilk aşamalarda sağlık sektörü için kullanılacağını yineledi.
“Musk, aşağıdaki tüm sağlık sorunlarınının “bir elektrik sinyalinden ibaret” olduğunu ve implant edilebilir bir cihazın hepsinin çözebileceğini söylüyor.”
Musk says all of these problems are "just electrical signals" and an implantable device can solve them all. pic.twitter.com/8AMX9r3q8f
— E.W. Niedermeyer (@Tweetermeyer) August 28, 2020
Neuralink’i diğerlerinden ayıran ne?
Bu teknoloji potansiyel olarak insanların Tesla’sını çağırması, video oyunu oynaması veya omurilik felçli birinin tekrar yürümesi, anksiyete krizi geçiren birinin yatışmasını sağlamak için kullanılabilir. Amaçlarının, önemli beyin ve omurga sorunlarını sorunsuz bir şekilde beyne yerleştirilecek bir cihazla çözmek olduğunu söyleyen Musk ve ekibi ilerleyen zamanlarda felç, görme ve işitme sorunlarını da çözmeyi hedefliyor.
Daha önce dünya genelinde beyin ve omurilik rahatsızlığı yaşayan bireylere implant tedavileri sunulmaya çalışılsa da bunlar bazı temel yetersizlikleri sebebiyle pek işlevsel bulunmuyordu.
Bu yetersizliklerden bazıları;
- Bağlantı hızının beynin çalışma hızını yakalayamaması
- Verileri düzgün bir şekilde toplanıp işlenmesini engelleyen yetersiz bant genişliği
- İmplantların gözle görülebilir olması ve bu sebeple hem estetik kaygılar hem de enfeksiyon riski doğurması
Peki ya Neuralink bunlara karşın ne vaad ediyor?
- Megabit düzeyinde veri transferi
- Robot bir cerrah aracılığıyla beyne entegrasyon
- Diğer implantasyonlar sadece 8-16 kanal oluşturabilirken Neuralink ile açılan her kanalla 1024 bağlantı sunulması
- Takıp çıkarabilme, şarj edebilme gibi kullanım kolaylıkları
Neuralink beraberinde neler getirecek?
Aklımızı başımızdan alacak gelişmelere öncülük eden Elon Musk, bu sefer kelimenin tam anlamıyla aklımızı başımızdan almaya hazırlanıyor.
Veri gizliliğinin bu denli tartışıldığı dijital dönüşüm çağında beyin implantasyonu fikri birçok etik tartışmayı da beraberinde getireceğe benziyor.
Musk’ın da söylediği gibi bir Black Mirror bölümünü andıran bu gelişme merak ettiğimiz ve zaman zaman sahip olmak istediğimiz telepati yeteneğinin gerçekten arzu edilebilir bir şey olup olmadığını bize öğretebilecek gibi duruyor.
İnsan beyninin öğrenme süreçlerini değiştirme potansiyeline sahip olacağı Neuralink insanları mental tembelliğe ve bundan kaynaklanacak yeni sorunlara götürebilir. Hatırlama becerilerini geliştirerek Alzheimer gibi rahatsızların tedavi sürecine destek olurken bambaşka rahatsızlıkları beraberinde getirebilir.
İmplante edilen yonga, akıllı telefonun rolünü üstleneceği için insanlar günde sadece 15 saatini akıllı telefonlarıyla geçirmekle kalmayacak, aynı zamanda beyinlerine bir çip yerleştirdikten sonra, beyin telefonlarıyla 7/24 zaman geçirecek. Böyle bir birliktelik her geçen gün bireyselliğe sürüklenen insanlığı sahip olduğu toplumsal bilinçten uzaklaştırabilir.
Teknoloji zamanla gelişmeye devam edecek. Gelecekte ne olursa olsun, öncelikle yaşam vizyonumuzu güçlendirdiğimiz takdirde teknoloji dalgasının gelişmeleriyle sarsılmadan yolumuza devam edebiliriz.
