Maine merkezli girişimci bluShift Aerospace, donma sıcaklıklarına ve iki yanlış başlatmaya rağmen, Stardust 1.0 adlı ilk roket prototipini 31 Ocak Pazar günü piyasaya sürdü. Roket uzaya, hatta bir mil öteye, ulaşamadı ancak küçük uydulara özel ısmarlama görevler başlatmayı hedefleyen bir şirket için önemli bir dönüm noktası oldu.
bluShift Aerospace, 2014 yılında sekiz kişilik bir ekip tarafından kuruldu. Şirketin hedefi, Amerika Birleşik Devletleri’nin Maine kıyılarından kutup yörüngelerine küçük uydular fırlatmaktı. Stardust 1.0 Maine’deki Loring Commerce Center’daki karla kaplı bir pistten fırlatıldı. Rokete, maksimum irtifasına ulaştıktan kısa bir süre sonra güvenli bir şekilde Dünya’ya geri dönmek için bir paraşüt yerleştirildi.
Lansmanın canlı yayın videosu
Çiftlikten uzaya
6 metre uzunluğunda ve 8 kilogram yük taşıma kapasitesine sahip, “biyo-türetilmiş” katı yakıtla çalışan küçük sondajlı bir roket prototipi olan Stardust 1.0, gelecekte küçük nano-uyduları fırlatabilen bluShift roketleri için bir test ortamı görevi görecek.
bluShift’in roket motoru araç lansmanı için Modüler Uyarlanabilir Roket Motoru (MAREVL), katı ve sıvı yakıtın bir melezi olan “Amerika’daki çiftliklerden ucuza temin edilen tescilli bir katı biyoyakıt; oksitleyici olarak oksijenle köpürtülmüş nitröz oksit kullanıyor. Böylece şirket projenin toksik olmadığını, karbon nötr olduğunu ileri sürüyor.
Space raporlarına göre Stardust 1.0 biyoyakıt prototipi, donma sıcaklıklarına ve yanlış iki başlangıca rağmen havalandı. Fırlatmanın ardından bluShift Aerospace CEO’su Sascha Deri, roketin tam olarak istedikleri yere indiği sonucuna istinaden sürecin “mükemmel gittiğini” söyledi.
Birkaç başarısız deneme
BluShift’in Stardust 1.0’ı başlatması birkaç kez denendi. Kötü hava koşulları nedeniyle 14 Ocak’taki fırlatma girişimi engellendi. Ardından Pazar günü, oksitleyici valf ile ilgili bir basınç sorunu, roketin katı yakıtı tutuşurken bile havalanmasını engelledi.
Yaklaşık 90 dakika sonra ikinci bir deneme, roketin ateşleyicisi planlandığı gibi başlamadığında başarısız oldu. Şirket ayrıca geri sayım sırasında donma sıcaklıkları ve ağ sorunları ile mücadele etti.
Günün üçüncü denemesinde, öğleden sonra, Stardust 1.0 destek rayından ayrıldı ve paraşütünü konuşlandırıp Dünya’ya inmeden önce 1.219 metre yüksekliğinde havalandı.
Gerçekleştirilen fırlatma düşük irtifa bir test uçuşu oluştursa da yakıt olarak çiftlik artıklarını kullanarak uzaya küçük CubeSat uyduları fırlatmayı hedefleyen şirket için önemli bir kilometre taşı anlamına geliyor.
Yakın gelecek hedefleri neler?
Şirket, SpaceX veya Rocket Lab gibi başka bir fırlatma sağlayıcısıyla ikincil bir yük olarak sürülerek kullanılamayabilecek yörüngeleri üzerinde daha fazla esneklik veya kontrol isteyen [tooltip tip=”nanosatellite: 500 kg’ın altında, düşük kütle ve boyutta bir uydu, küçük-minyatür uydu”]nanosatellitli[/tooltip] müşterileri hedefliyor.
“Nano fırlatma hizmetini sağlayarak uzayın Uber’i olmak istiyoruz.” – Sascha Deri
Şirketin çekirdek ekip üyeleri, projeye kendi paralarından 500.000$ yatırdı ve şimdiye kadarki çabalarını desteklemek için Maine Teknoloji Enstitüsü’nden gelen fonlarla birlikte 125.000$ NASA hibesi kazandı.
Şirket nispeten daha ucuz uyduları uzaya fırlatmak için geliştirdikleri araçla SpaceX gibi güçlü isimlerle rekabet etmeye çalışıyor. Daha büyük roketlerini işlemek için Maine sahilinde yeni bir fırlatma sahası arayan bluShift Aerospace, 30 kilograma kadar olan nanosatellitleri kilogram başına yaklaşık 60.000$’a fırlatacak olan Red Dwarf adlı yörüngesel bir roket yapmayı planlıyor. Şirket bir sonraki adımda iki büyük yörünge, altı roket, Stardust 2.0 ve daha büyük Starless Rogue geliştirmeyi planlıyor. Her şey yolunda giderse, Stardust 2.0 roketi yıl sonuna kadar fırlatılabilir.
