Google tarafından da desteklenen Be My Eyes uygulamasından bu yazımızda bahsetmiştik. Görme engelli bireylerin hayatında karşılaştığı engelleri ortadan kaldırmayı amaçlayan bir başka oluşum da GETEM. Boğaziçi Üniversitesi Görme Engelliler Teknoloji ve Eğitim Merkezi, Türk Telekom ortaklığıyla Kitaplara Ses isimli bir uygulama ortaya çıkardı. Türkiye’nin engelliler için kurulmuş ilk sesli kütüphanesi, Kitaplara Ses uygulaması üzerinden gönüllü okuyucuların kendilerine iletilen metinleri belirli kurallar çerçevesinde seslendirmesi ve sesli kitapların en sonunda birleştirip kütüphaneye eklenmesiyle her geçen gün daha da büyüyor. Roman, şiir kitabı, ders ve test kitabı gibi birçok türde kitabı barındıran bu arşiv, yayınların telif hakları gereğince yalnızca görme engelini belgeleyen kullanıcılara ücretsiz olarak sunuluyor. Kitapların yanı sıra, ilaç prospektüsü, gazete ve tiyatro metinleri gibi birçok farklı kategoride kayıt bulunduran kütüphane, 40 binden fazla içeriğe sahip. Tamamen gönüllülük faaliyetleriyle ilerleyen bu oluşum, erişilebilir alternatif kanallar sunmayan yayınevleri ve devlet dairelerinin engelli bireylere yarattığı engeli ortadan kaldırmayı hedefliyor.
Kullanıcılardan gelen talep doğrultusunda, üniversite hazırlık kitabı veya bir devlet kurumunun görevde yükselme sınavı test kitabı gibi farklı sınav kitapları da seslendiriliyor ve adayların sınavlara daha eşit koşullarda hazırlanması hedefleniyor. Ancak burada bu kaynakların hazırlanma aşamasında erişilebilir formatta alternatiflerine yer verilmemesi önemli olan nokta. Gönüllü çalışmalarla ilerleyen ve kısıtlı kapasiteye sahip olan GETEM, asıl sorunun bu kaynakları seslendirmek zorunda kalmaları olduğunu vurguluyor.
Kitap seslendirmenin yanı sıra, ekran okuyucu yazılımların hatasız çalışabilmesi için gereken metin formatını düzenleyen bir gönüllü ekibi de mevcut. Soru numaralarının roman rakamından düzeltilmesi, noktalama işaretlerinin sadeleştirilmesi, yazım hatalarının düzeltilmesi gibi ufak ama önemli detayların üzerinde çalışılıyor. Şu ana kadar oluşturulan kütüphanenin muazzam boyutunu göz önünde bulundurarak, yapılan işin ne kadar çok insana ulaştığını ve fayda sağladığını daha iyi anlayabiliriz.
Engelleri insanların yarattığı toplumda, bu engelleri aşmaya çalışan yine bizleriz. Eğer siz de GETEM’in Kitaplara Ses uygulaması ile kitap seslendirmesi yapmak isterseniz, bu bağlantı ile detaylara ulaşabilirsiniz veya bu videoyu izleyebilirsiniz.
