51.yaşını kutlayan Dünya Günü’ne hoş geldiniz! 1970 yılında yükselişe gelen kitlesel çevreci hareketlerin etkisiyle ilan edilen 22 Nisan Dünya Günü, iklim ve çevre sorunlarına, kontrolsüz tüketim ve israfa dikkat çekmeyi, bilinçlendirmeyi, harekete geçirmeyi amaçlıyor.
Eğitim Faaliyetleri & Oyunlar
Okullarda eğitim programları sayesinde çocuklarda çevre bilinci ve duyarlılığı inşa etmek, yerel ve küresel değişimlerin ilk adımı olabilir. Doğaya, canlılara, doğal kaynaklara karşı duyarlı, hassas çocuklar doğruları daha iyi savunacak, köhne sistemleri değiştirmeye daha cesaretli olacaktır. Gerçek ve ciddi sorunların farkında olarak büyüyen çocuklar, olumlu değişimler için öncü olacaktır.
Biyoçeşitlilik ve doğayı tanıdıkça, tasarım süreçlerinde doğadan, canlılardan esinlenme anlamına gelen biyomimikriyi hayatımıza dahil edebiliriz. Çocukların yaratıcı hayal gücünün, doğanın benzersiz zenginliğiyle beslenmesi ile hayal edilen dünya inşa edilebilir.
Azalt, Yeniden Kullan, Geri Dönüştür
Less is more ya da Türkçe ifadesiyle Az ve Öz minimalist yaşam felsefesi, içerisinde bulunduğumuz dönemdeki tüketim çılgınlığı ve israfa karşı en güçlü çözüm seçeneklerinden biri olabilir. Sosyal medya ve dijital mecralarda kesintisiz olarak karşı karşıya kaldığımız reklamlar, influencer içerikleri, sponsorlu içerikler ve kampanya iletileri sahte bir ihtiyaç algısı yaratarak tüketim davranışlarımızı önemli ölçüde değiştirebiliyor. Bu noktada bilinçli tüketici olabilmek için ticari kaygıları tanımak, çılgın indirim dönemlerini iyi analiz edebilmek ve ihtiyaç analizi yapabilmek oldukça önem taşıyor.
Yeniden kullanmak, onarmak ve ileri dönüşüm diğer etkili seçeneklerdir. Ürünlerin sağlıklı ömrünü uzatabilmek için özenli kullanmak, bakım ve onarımını yapmak, eğer eski işlevine hizmet edemiyorsa da başka bir işlevi yerine getirecek şekilde ileri dönüştürmek gereklidir. Bu noktada gelecekte, 3D baskı ile kendine yetebilen işletmeler, aileler onarım ve ileri dönüşüm alanında birkaç adım öne çıkabilir.
Kullan-at ürünlerin tüketimindeki artış, özellikle COVID-19 döneminde hijyen kaygıları nedeniyle hızlandı. Restoran siparişlerinde kullanılan paketler, cerrahi maskeler ve hijyen ürünlerinin evsel atık/tıbbi atık olarak ayrıştırılması günlük atık hareketinde önemli bir fark yaratabilir. Endüstriyel seviyede devletlerin getireceği yasal düzenlemeler geri dönüşüm, atık ayrıştırma ve alternatif atık kaynaklı enerji gibi alanlarda ilerleme sağlayarak fayda sunabilir.
[button color=”red” size=”normal” alignment=”center” rel=”follow” openin=”samewindow” url=”https://www.gelecekburada.net/dunya-geri-donusum-gunu/”]Dünya Geri Dönüşüm Günü[/button]
Yerel ve Bireysel Hareketler
Bireysel ölçekte gösterilen çaba her ne kadar önemsiz gözükse de, uzun vadede bilinçlenme ve toplum davranışlarını değiştirmede oldukça değerli. Evde elektrik,su ve gıda israfını azaltmak en basit ve etkili adımlardan biridir. Bunun ardından, tek kullanımlık plastiklerin yerine tekrar kullanılabilir saklama kapları, su şişeleri, kaşık çatallar gelebilir. Alışveriş çantaları, buzdolabında meyve sebze saklamak için tekrar kullanılabilir saklama keseleri, streç film yerine silikon benzeri kapaklar, mataralar evlerimizde yerini alabilir.
Atıksız mutfaklar yaratabilmek için geleneksel mutfak sırlarına başvurabilir, her sebze meyve için ideal saklama koşullarını sağlamaya gayret edebiliriz. En basit örnekle, bir yumurta haşladıktan sonra suyunu ve ezilmiş kabuk parçalarını bitkilere mineral takviyesi olarak kullanabiliriz. Gıda atıkları çöpe atmak yerine kompost olarak değerlendirmek bir sonraki adım olabilir. Türkiye’de atıksız mutfak, yerel ve temiz gıda hareketinin öncülerinden Ruhun Doysun projesinin kompost yapımı ile ilgili yazısı ilginizi çekebilir.
[button color=”red” size=”normal” alignment=”center” rel=”follow” openin=”samewindow” url=”https://www.gelecekburada.net/plastiksiz-temmuz-nedir-ne-yapabiliriz/”]Plastiksiz Temmuz Nedir, Ne Yapabiliriz?[/button]
Döngüsel Ekonomi
“Döngüsel ekonomi, bir üretim sisteminde oluşan her atığın tekrar değerlendirildiği, bu sayede ham madde maliyetinin minimize edildiği, kaynak verimliliğinin ve çevresel faydanın ise maksimumda tutulduğu, sürdürülebilirlik ve inovasyon tabanlı yeni bir üretim modelidir. ”
Döngüsel ekonomi için bazı iş modelleri:
- Döngüsel Tedarik Zinciri: Tamamen yenilenebilir, geri dönüştürülebilir ya da biyobozunur malzemeler tedarik eden şirketler, artan birincil hammadde fiyatlarından etkilenmiyor, rekabette üstünlük sağlıyorlar.
- Geri Kazanım ve Geri Dönüşüm: Eskiden atık olarak kabul edilen her malzemenin farklı kullanımlar için yeniden hayata döndürüldüğü üretim ve tüketim sistemleri yaratılıyor.
- Ürün Ömrünü Uzatma: Onarımlarla, geliştirmelerle, yeniden üretimle ya da yeniden pazarlama ile; kırılan, bozulan, modası geçen ürünlerden olabildiğince uzun süre ekonomik fayda sağlanıyor.
- Paylaşım Platformu: Boşta duran, kullanılmayan büyük-küçük tüm eşyalar, paylaşım platformu modelleri ile kiralanıyor, takas ediliyor; yeni ilişkiler ve iş fırsatları doğuyor.
- Hizmet Olarak Ürün: Tüketiciler ürünler için kullanım temelinde ödeme yapıyor; yani kiralıyor ve iş modelinde köklü bir değişim sağlanıyor. *Sürdürülebilir Kalkınma Derneği
Döngüsel Ekonomi Platformu‘na ücretsiz üye olarak daha detaylı bilgiye ulaşabilir, güncel gelişmeleri takip edebilirsiniz.
Bir sonraki Dünya Günü’ne kadar daha nice olumlu gelişmenin haberini verebiliyor olmayı diliyoruz. Umarız ki yavaş yavaş, bireyden topluma, yerelden küresele çevre bilinci, gıdaya, canlıya, doğaya saygı anlayışı, bilinçli tüketim ve sorumluluk hissi gelişecektir.
