Gelişen akıllı cihazlar ile gözetleme teknolojilerinin potansiyeli oldukça evhamlandırıcı bir hâl alıyor. Çok küçük drone’lar ile direkt gözetleme imkanlarının yanı sıra her metrekarede en az bir tane bulunan telefonların, evlerde söz sahibi olmaya başlayan akıllı cihazların ve otomotiv sektörünün yeni devri otonom araçların sahip olduğu sensörler gelecekte lehimize de kullanılabilir aleyhimize de. Şimdilik Çin devletinin halkı ‘iyi bir niyet’ ile gözetleyeceğini biliyoruz.
Yasasında herhangi bir engel bulunmadığı için, kolaylıkla yüz tanıma sistemlerini günlük hayatta aktif olarak kullanabilen Çin Halk Cumhuriyeti’nde bu yılın başlarında fast food zinciri KFC’nin bir şubesinde yüz tanıma sistemiyle menü önerisinde bulunan bir yapay zeka geliştirilmiş, haziran ayında ise yolda dikkatsiz yürüyen insanları tespit eden ve panoya yansıtarak utandıran bir yüz tanıma sistemi kullanılmıştı. Forbes’te yayınlanan ve Çin’in yüz tanıma sistemlerine –iyi ve kötü potansiyeliyle- bu kadar önem vermesine vurgu yapılan yazıyı okumakta fayda var.
Yukarıda hep ‘hizmet’ amaçlı yüz tanıma sistemlerinden bahsettik ancak şu an Çin hükümeti, yapay zekanın suç işlemeye meyilli insanları tespit edebileceği bir sistem üzerinde çalışıyor. Daha önce Milan ve Los Angeles’ta da benzeri sistemler görmüştük ve Milan’daki sistem başarısı ile haberlere konu olmuştu.
Person of Interest izleyenler varsa konuyu hemen anlamışlardır. The Machine, Amerika’daki tüm görüntüleri, sesleri ve farklı sensörleri ile topladığı verileri yorumlayıp günler önceden suçu bildirebiliyordu. Milan ve Los Angeles’daki sistem biraz daha basit mantıkla çalışarak suçu kimin işleyeyeceğini değil nerede ve ne zaman yapılacağını söylüyor ancak Çin’de geliştirilen CloudWalk yapay zekası tam olarak suça teşebbüs eden kişiyi tespit edecek.
Aslında mantık basit. Bir kişi eğer bir yerden bıçak alıyor ve daha sonra başka yerden kazma-kürek tarzı şüphe verici araçlar ediniyorsa bu yapay zekanın dikkatini çekecek. Mantık basit ancak kapsam korkutucu. Çünkü şu anki kapsamı ile bile insanları 24 saat izleyen bir sistem [tooltip tip=”Çin’de zaten bu sistemler yasalara uygun ancak biraz evhamlı düşündüğümüzde dünyaya yayılacak olması endişe verici.”]yasallaşıyor[/tooltip]. Bu konunun birkaç yıl içinde “Bilgisayarlardaki ve telefonlardaki kameralar da devlet tarafından izlensin, zaten sadece yapay zeka görüntülere-seslere erişebiliyor” gibi bir aşamaya geleceği de aşikar. Zaten sürekli izlendiğimize dair evhamlarımız mevcut, bunun yasallaşma ihtimali ise farklı sonuçlar doğurabilir.
Bu sistemin bazı küçük hatalarının çok büyük sorunlar doğurabilmesi de mümkün duruyor. Bir cinayette veya zararlı madde imalatında kullanılan birkaç madde/araç satın alan ve bunları sevgilisine sürpriz yapmak için kullanmak isteyen ‘maker’ ruhlu insanların evini polis basması ve hem sürprizin bozulması, hem polisin zamanını/enerjisini kaybetmesi hem de mahallenin huzurunun bozulması ihtimaller dahilinde gibi duruyor.
Araştırma şirketi IHS’ye göre Çin’de 176 milyondan fazla gözetleme kamerası bulunuyor. Bu sayının bu sistemleri desteklemesi için bir hayli artacak olması öngörülüyor ve bahsettiğim gibi devlet; telefonlardan, [tooltip tip=”Bu; günlük adım sayısı, nabız hızı, günlük yakılan kalori gibi bilgilerin de bahsi geçen yapay zeka tarafından erişilebilir olması anlamına geliyor”]akıllı cihazlardan[/tooltip] ve bilgisayarlardan da girdi isteyebilir.
Kaynak: Mashable
