Koronavirüs salgınının yanı sıra 25 Mayıs’ta gerçekleşen George Floyd cinayetinin yol açtığı protestolar 2020 yılında Amerikan halkını en çok etkileyen olayların başında geliyor. Kitlesel hareketlerin arttığı bu süreçte, vasat diye nitelenen 1,7 not ortalamasıyla 17 yaşındaki lise öğrencisi Avi Shiffman önemli bir işe imza attı. Önde gelen Covid-19 vaka izleme sitelerinden ncov2019.live’ın ve Amerikan eyaletleri ile Avrupa ülkelerinde gerçekleşmekte olan protestoları güncel olarak takip edebilme imkanı sunan 2020protest‘u kurarak dikkatleri üzerine çekmeyi başardı.
ncov2019.live
Schiffman’ın Amerikan medyasında tanınmasını sağlayan internet sitesi ncov2019.live, kullanıcılara istediği ülkenin anlık olarak güncellenmiş Covid-19 vaka sayısını gösteriyor. Kısa ve canlı bilgiler sunması sitenin pratik ve kolay anlaşılır olmasını sağlıyor, bu yanı ile övgüleri toplayan ncov2019.live, [tooltip tip=”hastalıkların,yayılış şekli,etkilediği populasyon,alınabilecek önlemler,görülüş sıklığı,tekrarlama derecesi,aşılama ve etkisi gibi yönlerini inceleyen bilim insanları”]epidemiyolog[/tooltip]lar tarafından hastalığın yayılması konusunda yapılan tahminlerde de kullanıldı. Sitede kullanılan verilerin kaynağı CDC ve WHO resmi sitelerindeki verilerden oluşuyor. Bu yönü ile hem kullanıcı dostu arayüzü ile halkı bilgilendirirken, kullandığı veri sistemi ile de sağlık çalışanları ve istatistikçilere de kolaylık sağlamış oluyor. Ulusal Alerji ve Bulaşıcı Hastalıklar Enstitüsü yöneticisi Anthony Fauci, siteyi salgın döneminde vazgeçilmez kaynaklardan biri olarak gördüklerini belirtirken, Webby internet dünyasının Oscar’ı denebilecek Yılın İnsanı ödülünü Schiffman’a verirken kendisinden övgü dolu sözlerle bahsetti.
2020protest
Tüm bu övgü ve ödüller Schiffmann’ı rehavete sokmadı ve o sürekli toplum için faydalı yeni işler peşinde koştu. Bu arayışların en son meyvesi ise 2020protest oldu. George Floyd’un cani bir şekilde öldürülmesi sonucu ülke çapında isyan derecesine varan protestolar karşısında sessiz kalmamayı tercih eden Schiffmann, yerel protestoları tespit edecek ve onlar hakkında güvenilir bilgi toplayıp bu bilgilerin yayılmasını sağlayacak yeni bir site kurma projesine başladı.
Protestoların başladığı ilk günlerde insanların sadece Instagram’dan bir şeyler yayınladığını ancak genel bir bilgi alma platformu olmadığını farkeden Avi Schiffmann, kamuoyunun protestolar hakkında kapsamlı ve daha detaylı bilgilere ulaşabilmesi için 2020protest sitesini kurdu. Siteyi kurarken hedeflediği amaçlarından biri protestolara destek sağlamak olan Schiffmann, başlayan protestosları eyaletlere göre kategorilendirdi ve harita üzerine işledi. Kullanılan bu yöntem sayesinde, siteye girdiğinizde hangi eyaletlerde protesto olduğunu ve bu protestoların büyüklüğünü görebiliyorsunuz.
Geçtiğimiz günlerde MIT Tech Review için röportaj veren Avi Schiffmann, internet sitesi oluşturma ve tasarlama işine okuduğu lisenin spor takımlarının maç sonuçlarını takip edilebileceği bir site yaparak başladığını ve aslında kurduğu bu ilk sitenin hiç de kullanışlı olmadığını söylüyor.
“Yaptığım site sanki bir milyar önce yapılmış korkunç bir site gibi gözüküyordu, sitede aradığınızı bulmak zordu ve bulduğunuz zaman onları okumak daha da zordu, kısacası çirkin bir siteydi.”
ncov2019.live Nasıl Kuruldu?
Avi Schiffmann’a ncov2019.live’ın kuruluş hikayesi sorulduğunda ise “Ncov2019 ‘a Aralık sonu, Ocak başında başladım. Koronavirüs sayılarını merak ediyordum, en güncel bilgileri almak istediğimde Çin hükümetininin verilerine bakmam gerekiyordu ancak maalesef Çince bilmiyordum. Bir diğer kaynak ise yayınlanan makaleleri okumaktı ancak bunlar da yeterli sıklıkla güncellenmiyordu. Uzun bir süre anlık vaka sayılarını takip edebileceğim güncel ve göze hoş görünen bir kontrol paneli aradım ancak bulamadım. Ardından kendim böyle bir site kurma kararı aldım ancak kodlama tarafında bilmediğim bir ton şey vardı, bu konuda da birçoğuyla çevrim içi olarak tanıştığım 12 kişiden oluşan bir ekip kurdum ve onlardan kodlama konusunda yardım aldım. Bence merak ettiğiniz her şeyi çevrim içi olarak öğrenebilirsiniz. Sitede kullanılan koronavirüs ile ilgili olan tüm bilgileri doğrudan sadece hükûmet merkezlerinin yayınladıkları verilerden edindim. Doğrusunu söylemek gerekirse ilk başlarda koronavirüsün bir pandemiye sebep olacağını düşünmemiştim, sitenin de bu kadar popüler olacağı aklımın ucundan bile geçmemişti.” ifadelerini kullandı.
Röportajında ayrıca sitenin bakımının bir hayli güç olduğuna da değinen Avi Schiffmann, bu denli büyük bir veri setinin işlendiği bir sitede birçok kodun istenildiği gibi çalışmayabileceğini, virusün daha fazla ülkeye yayılması ve vaka sayılarının artmasıyla bu trafiği takip etmek için daha güçlü ve hızlı sunuculara ihtiyaç duyduklarını belirtti. Avi Schiffmann, bu sorunu çözebilmek için bir hafta sonunu tamamen açık kaynak kodlu bir işletim sistemi olan Linux’un temellerini öğrenmeye adadığını ve öğrendiği bu bilgileri sunuculara erişmek için kullandığını söylüyor.
Buy Me a Coffee (Bana Bir Kahve Ismarla)
Günde 30 milyondan fazla ziyaretçiye sahip olan ncov2019.live, birçok ünlü firmadan reklam teklifi alıyor. Konuyla ilgili sosyal medya hesabından bir açıklama yapan Schiffman, şimdiye kadar 8 milyon doları bulan reklam teklifleri aldığını ama hiçbir teklifi kabul etmediğini açıkladı. Siteyi ayakta tutabilmek için ziyaretçilerinden sadece Buy Me a Coffee (Bana Bir Kahve Ismarla) butonuna tıklayarak 3 dolarlık bağışta bulunmalarını talep ediyor. Schiffmann’ın iki sitesine de reklam almak istememesinin, sitelerinin objektifliğini ve tarafsızlığını korumak için alınan bir karar olduğu düşünülüyor. Olası bir sponsor ya da reklam anlaşması ile hem politik tartışmaların önü açılacak hem de sitenin güvenirlilik seviyesi düşecektir. Schiffmann’ın iki sitesinin de şu anda Cloudflare firmasının sunucularında ücret ödemeden barındıklarını belirtmemiz gerekiyor, ki bu da Schifmann’ı aylık yaklaşık 2-3 bin dolarlık bir masraftan kurtarıyor ancak bu bir tür sponsorluk veya reklam anlaşmasından çok firmanın genç Schiffmann’a bir jesti olarak görülüyor.
17 yaşında liseli bir gencin bu denli ses getiren iki projeye imza atması ve dünya çapında takdir toplaması her gün karşımıza çıkan bir durum değil. Schiffmann gibi gelecek vadeden genç dimağlara, devlet veya sivil toplum kuruluşlarından motive edici teşviklerin artması ve bu tür genç yazılımcıların desteklenmesi gelecek yıllarda daha faydalı projeler üretilmesinde önemli bir pay sahibi olacaktır.
Kaynak: MIT Tech Review
Yazar: Kemal Berk Önver
Editör: Öykü Selen Uysal