Yepyeni, demokratik bir ekonomi ve internet kültürü oluşturması beklenen blok zincir teknolojisi hem teknik yapısı sayesinde hem de teknoloji trendi (hype cycle) bakımından bize asla unutmayacağımız bir dönem yaşatıyor diyebiliriz.
Değiştirilemez, manipüle edilemez ve merkezi güce karşı olan yapısı ile birlikte kripto paralar, akıllı kontratlar ve kişisel internet yaşamı konusunda devrimsel bir teknoloji olan blockchain üzerinde geliştirilen dikkat çekici projelerden birisi de Blockstack.
“The New Decentralized Internet” (Yeni merkezi olmayan internet) sloganıyla yola çıkan ve internet deneyiminde merkezi platformlarla kişiler arasındaki veri alışverişini bitirerek; nereye gittiğini bilmediğimiz verilerimizin güvenliğini sağlamak isteyen Blockstack birkaç yıldır üzerinde çalışılan ve ciddi geliştirmeler yapılmış bir ‘platform’ olarak karşımıza çıkıyor.
Arkadaşınla konuşmak istediğinde Facebook’a bağlanıyorsun arkadaşın da Facebook’a bağlanıyor. Siz kendi verinize sahip değilsiniz, Facebook sizin tüm verilerinize sahip.
Javascript ile uygulama geliştirmeye imkan veren açık kaynak kodlu platformda şu an için Forum, Graphite, To Do List ve DotPodcast isminde 4 tane yararlı uygulama bulunuyor. Mesela Graphite, online olarak ücretsiz ve tamamen kriptolanmış Word ve Excel dosyaları oluşturmanıza olanak sağlarken aynı zamanda platformdaki insanlarla asla içeriğine ulaşılamayan sohbetler edebilmenizi sağlıyor.
Ayrıca 13 farklı portfolio uygulaması (Sahip olduğumuz coinleri/jetonları not alabileceğiniz uygulamalar) da barındıran platformda şu an geliştirilmekte olan 12 farklı uygulama daha bulunuyor. Tüm bu aplikasyonların en önemli vaadi gizlilik.
Blockstack’in kurucu ortağı @ryahshea, Berlin’deki konferansta Blockstack’in misyonunun şu 4 özelliği dağıtık uygulamalara kazandırmak (decentralized apps -Dapps) istediklerini söylemiş.
a) İstediğiniz cihazdan erişim; b) ID’nizi getirme/kullanma olanağı
c) Verilerinizi getirme/kullanma olanağı; d) Varlıklarınızı getirme/kullanma olanağı
Blockstack’in bilgilendirme belgesinden, yani whitepaper’ından küçük bir alıntı:
- Domain isimleri ve açık anahtarların birbirine bağlanmasını sağlamak için entegre edilmiş sanal zincir kullanan bir blok zincir. Blockstack’ın blockchain’i, merkezi olmayan bir şekilde güvensizleştirme problemini çözmektedir, yani, ağdaki yeni bir düğüm, tüm veri bağlantılarını bağımsız olarak doğrulayabilir.
- Atlas adı verilen bir eş ağ, keşif bilgileri için küresel bir gösterge (index) verir ve
- Gaia adı verilen dağıtık bir depolama sistemi, merkezi güvenilen taraflarara tanıtmaksızın (Göstermeden, kritik bilgiyi vermeden) yüksek performanslı depolama arka planları sağlar.
Blockstack’in yine whitepaper’ında sunduğu hedefleri ise şöyle:
- Merkezi Olmayan Üyelik ve Keşif: Son kullanıcılar sisteme insan tarafından okunabilecek isimlerle üye olarak; herhangi bir 3. Parti uygulamaya güvenmeye gerek duymaksızın insan tarafından okunabilir olan diğer üyeleri ve tüm ekosistemi keşfedebilmeli
- Merkezi Olmayan (Dağıtık) Depolama: Son kullanıcılar herhangi bir kontrollü 3. Partilere emanet etmeden kendi verilerini saklayabilecekleri dağıtık bir depolama sistemi kullanabilmeliler.
- Kıyaslanabilir performans: Yeni mimarinin uçtan uca performansı (isim / kaynak aramaları, depolama erişimi vb. dahil), merkezi hizmetlerle yani geleneksel internet ile kıyaslanabilir (yani rekabet edebilir) olmalıdır
Blockstack’i şu an indirip kullanabilirsiniz. Uygulamayı indirdiğinizde sahip olduğunuz bir tarayıcı üzerinden http://localhost:8888/ üzerinde açılan Blockstack; önce size kişisel anahtarınızı verip 12 özel kelimenizi not almanızdan sonra isim-bio gibi bilgilerinizi istiyor ve sonrasında üyeliğiniz tamamlanıyor. Bundan sonra kullandığınızı Blockstack uyumluluğu olan uygulamalarda “Blockstack ile giriş yap” diyerek kolayca giriş yapabiliyorsunuz. Bu tıpkı birçok siteye Facebook ve Twitter ile giriş yapmanızla aynı şey. Ancak tek farkı kişisel bilgilerinizin reklamlar için şirketlere verildiği, devletlerle paylaşıldığı ve daha ne yapıldığını asla bilemeyeceğimiz merkezi bir güce güvenmek yerine tamamen sizin kontrolünüzde olan bir zincire güveniyor olmanız olacak.
Hakkında suçlama bulunan birçok insanın bilgilerini vermeyi reddeden Twitter’ın Türkiye’de erişimi engellendikten sonra Türkiye ofisi açmak zorunda kalması ve sonrasında devletle arasını düzeltmesi; Whatsapp’ta konuştuğumuz bir konunun Facebook, Instagram veya Google’da karşımıza reklam olarak çıkabiliyor olması, bankaya verdiğimiz telefon numarasının özel bir hastane tarafından aranmamıza sebep olması ve 2016 yılında Yahoo!’nun 500 milyon insanın verilerini kaybetmesi/çaldırması gibi basit ancak ‘sorunlu’ bir ekosistem yerine verilerimizin özel; üyeliklerimizin paylaşıma açık olacak olması internette devrim anlamına geliyor. Bunu, herhangi bir ürünü pazardan almak yerine direkt çiftçiden almaya benzetebiliriz sanırım. Hem daha taze hem de daha ucuza alma imkanımız olabiliyor. Hem de 3. bir kişinin bizim hangi sebzeyi aldığımızı bilmesine gerek kalmıyor.
Çünkü artık Instagram tarzı bir uygulamaya Blockstack tarzı bir platformla giriş yaptığımda iki uygulamanın zincirleri birbirleri ile iletişimi kuracak; ihtiyaç duydukları verilerimi kullanabilecek ama asla 3. Kişiler bu bilgilerin ne olduğunu anlayamayacak.
İlk kaynak: @Kriptoburak
