İran uzun süreli elektrik kesintileriyle zor günler geçiriyor. Amerikan ambargosu ve koronavirüs salgınıyla mücadele etmeye çalışan İranlı yetkililer, elektrik kesintilerinin aksattığı işler için sorumluluğu Bitcoin’e yükleyerek herkesi şaşırttı. İranlı yetkililere göre Bitcoin madencilik faaliyeti yoğun enerji tüketiyor. Bununla baş edilemediği için ülkede sık sık uzun süren elektrik kesintileri yaşanıyor.
İlk açıklama İran Hükûmeti’nin işlettiği elektrik firması Tanavir’den geldi. Tanavir yoğun enerji tüketiminden dolayı büyük siber para birimi merkezlerinden birini kapattığını duyurdu.
“Elektrik şebekesinde kesintiye neden olan kripto para birimi madenlerini belirledik ve yasal süreci başlattık.” -İran Enerji Bakanlığı Elektrik Birimi Sözcüsü Mustafa Rajabi Meşhadi
Bitcoin Madencilik Faaliyeti
Yeni Bitcoin üretmek, transferleri yapmak ve finansal işlemleri onaylamak anlamına gelen Bitcoin madenciliği, en hızlı blok üreten ve işlem onaylayan kullanıcıya ödül veriyor. Kısacası merkezi bir otoritenin koordinatörlüğü olmaksızın hızlı blok üretimi teşvik ediliyor. Ancak her yeni Bitcoin’de blokların zorluk derecesi arttığı için madencilik çok güçlü işlemcilere sahip bilgisayarlar gerektiriyor. Kullanılan bu bilgisayarlar da büyük bir enerji tüketimi yaratıyor. Bu sebeple Bitcoin madenciliğinde kâra geçebilmek için ya çok fazla bilgisayarın aynı anda çalışması ya da elektriği ucuza hatta bedavaya temin etmeniz gerekiyor.
Tüm bu sebepler dünya genelinde lisanssız kripto para birimi madenciliğini cazip kılıyor. Hükûmet izni olmadan ya da izin verilen süreden fazla olarak devlet dairelerini kripto para birimi madenciliği için kullananların sayısı artıyor.
İran Hükûmeti’ne göre ülkede kaçak madencilik faaliyetleri öyle bir boyuta geldi ki, yaşanan bu durum neden olduğu elektrik kesintileriyle gündelik hayata sekte vuruyor.
Kim Haklı?
İran Cumhurbaşkanı Ruhani’nin sözcüsü Ali Vaezi lisanssız Bitcoin madencilik faaliyetlerinin araştırılacağını duyurdu. Bu açıklamanın ardından Bitcoin sektöründe yer alan iş insanları İran Hükûmeti’ne ait suçlamaları reddetti ve kripto para birimi madenciliğinin İran’ın toplam elektrik kapasitesinin çok küçük bir bölümünü oluşturduğunu söyledi. Açıklamalarının devamında ise “İran’daki elektrik şebekesinin kötü bir şekilde yürütülmesi ve zamanı geçmiş teknik ekipmanların kullanılmasının şebekedeki elektriği aktaramayacağı bir gerçek.” ifadesine yer verildi.
Bitcoin madenciliğinin son yıllarda İran’da yasa dışı yollarla yürütülen işlerin başında geldiği herkesçe biliniyor. Özellikle Çin’den kaçırılan bilgisayar ve teknik ekipmanlarla birlikte artan yasa dışı madencilik tepkilere yol açıyor. İran’da 2019 yılında bu yozlaşmanın önünü alabilmek için bir yasa çıkarılmıştı ancak, kripto para birimi madenciliğinin meşru bir endüstri olarak tanındığı ilk ülkelerden birinin İran oluşu düşünülen etkiyi yaratmadı.
Bitcoin piyasasının gözü İran’da, yatırımcılar ve yetkililer yaşanacak gelişmeleri bekliyor. Tarafların anlaşmaya varabileceği konusunda bir sonuca varmak güç gibi görünüyor. Bitcoin madenciliğinin sebep olduğu büyük enerji tüketiminin yasa dışı yöntemlere yalnızca İran’da değil, dünya genelinde vuku bulduğu biliniyor. Sorunun büyüyor oluşu ilk sinyallerini İran özelinde vermiş olsa da kürsel çapta yaşanabilecek sorunların önüne geçebilmek için ivedi bir çözümün gerektiğini söyleyebiliriz.
Kaynak: rferl.org
