Bella Hadid’in Sprey Elbisesi Neden Önemli?

Paris Moda Haftası’nda Coperni defilesinin büyük finaline iki kişinin ünlü manken Bella Hadid’i “beyaz bir sprey” ile boyaması damga vurdu.

Bu yazıya giriş yapmak bir hayli zor oldu çünkü şahit olduğumuz anlar alışık olduğumuz sahne şovlarından değil. Yaklaşık 9 dakika boyunca beyaz bir sprey ile boyanan Hadid, makasla yapılan müdahalelerden sonra klasik bir beyaz elbise ile podyumda boy gösterdi. Üstüne tam olarak oturan ve kusursuz bir parça olarak tanımlayabileceğimiz elbise seyircilerin gözleri önünde imal edildi. 

Tüm bunlar şaşırtıcı ve oldukça ilgi çekici biliyoruz. Peki tüm yönleriyle Bella Hadid’in sprey elbisesi neden önemli?

Hızlı değil çok hızlı moda

Her sabah kıyafet dolabı karşısında dakikalarca düşündüğümüz dakikaları uykumuza ekleyebilmek ne kadar güzel olurdu. Baş ucumuzdan sprey kumaşımızı alır, ayna karşısında sıkar, ofis sıklığımızı kolayca elde etmeye devam ederdik. Futurama’da ya da Jetgiller’de izlesek gıpta edeceğimiz bu gelişme belki de oldukça yakındır.

Sürdürülebilirliğe dair konseptlere sıra geldiğinde, hızlı modadan sık sık söz ediyoruz. Giyim sektörünün artan talepleri, değişimin zaman aralıklarının giderek kısalması ve önlenemez tüketim çılgınlığı moda atıklarının büyük bir çevresel problem haline gelmesine neden oluyor. Sezonun renklerinden uzak kalmayın. Ünlü bir markanın ürettiği bir modeli ucuz butiklerden satın alın. Ne kışlık ne de yazlık kıyafetler satın alın ki, yalnızca bir ay giyilebilsin. Tüm bu önerilerimizin ışığında kıyafet israfı kavramı ortaya çıkıyor ve ne yazık ki gözle görülebilen atık dağlarının altında sözlü telkinler yatmıyor.

Peki moda yine hızlı ve erişilebilir olsa… Ama çevreye zarar vermese? İşte ağzımızı açık bırakan sprey kumaşın arkasında sihir değil, yıllarca üzerine çalışılmış bir teknoloji emeği yatıyor.

Torres’in büyüsü

Coperni, giyilebilir ve dokunmamış bir tekstil ürünü oluşturmak için Fabrican Ltd’nin Kurucusu Manel Torres ile ortaklık kurdu.

Kutudaki kumaşın mucidi Manel Torres 2013 yılındaki bir Ted Talk konuşmasında, püskürtülen kumaşın hava ile temas ettiğinde esnek ve süet gibi hissettiren katı bir malzemeye dönüştüğünü açıklamıştı. Sprey kumaş fikrinin temeli ise silly string (Türkçeleştirmek için bir seçenek bulamadık ancak çok zorlarsak oyuncak iplik gibi çevirebiliriz) ve örümcek ağlarına dayanıyor. Torres, silly string’in sert yapısını incelterek bir sis içinde dağılabilecek forma sokmak için kollarını sıvadı. Nihai ürün ile bir nevi vücudunuza 3D baskı yaptığınızı varsayabilirsiniz.

Üstelik Fabrican’ın internet sitesinde yer alan bir ifadeye göre lifler atık giysi ve kumaşlardan elde ediliyor. Kullanım ömrü sona eren sprey elbiseler ise tekrardan çözünerek başka bir forma getirilmek için püskürtülebiliyor.

Neden önemli?

Sürdürülebilirlik yankılarının yükseldiği ve karbon sıfır için adımların artırıldığı bir çağda moda endüstrisi daha görünmez çözümler bulmanın yollarını arıyor. Tasarımcılar bir yandan değişen yaşam tarzlarına ve artan tüketici taleplerine cevap vermeye çalışırken bir yandan da çevresel bozunmanın önüne geçmenin yollarını arıyor. Cevap basit, daha sürdürülebilir kumaşlara ve malzemelere ihtiyacımız var. Pek çok tasarımcı yosun ve mantar bazlı alternatiflere çoktan yöneldi fakat modayı kullanıcının inisiyatifine bırakacak kadar kişiselleştirecek bir çözüm? Sanırız ki çağımızın tüketici kitlesi, olası bir gelecekte deneme kabinlerinde spreylerle oynamayı çok sevecek.

Üstelik yalnızca üretimi sınırlamak değil, var olan kıyafetlerin ömrünü uzatmak da sprey kumaş sayesinde mümkün olabilir. Gömleğinizdeki bir yırtığı sprey sıkarak onardığınızı düşünün. Yenisini almak için acele etmenize gerek kalmayacak ve bu sayede hem kumaş atığından hem de alışverişin maddi yükünden kurtulmuş olacaksınız.

Fabrican’ın uzun yıllardır var olan malzemesinin yalnızca moda sektörü ile sınırlı kalması beklenmiyor. Fütüristik buluşun sağlık sektörü, araba içi dizaynı, petrol sızıntısı önleyici gibi pek çok farklı konum ve durumda çözüm olarak kullanılabileceği düşünülüyor. Yaralı cilde 3D baskı polimerler ile müdahale etme fikri daha önce Nanomedic gibi şirketler tarafından uygulanmıştı.

Hem moda ve birçok sektör hem de dünyanın geleceği için Bella Hadid’in sprey elbisesi oldukça önemli. Yakın zamanda hiçbirimizin favori kapsül dolap parçası olmayacaksa da, moda endüstrisinin yarattığı tahribatı bir şekilde onarmaya çalışması ve bu yolda bilim ve teknolojiden yardım alıyor olması oldukça güzel gelişmeler diyebiliriz.