Dış dünyayı daha iyi görmemizi sağlayan gözlüklerin yerini lazer operasyonların ve kontakt lenslerin almaya başladığını görüyoruz. Peki ya dış dünyayı görmemizi kolaylaştıran bu kontakt lenslerle vücudumuzun yaşam belirtilerini izlesek ve iç dünyamızı da görebilseydik nasıl olurdu? Şimdiye dek üretilen göz içi basıncı ölçen lensler, çok sert ve hacimli olmakla beraber görüşümüzü engelleyebiliyorken, bazıları iyi görüş sunabilmek için gerekli hassasiyetten yoksun olabiliyor.
Biyomedikal mühendisliğindeki son gelişmeleri sunan Biomedical Engineering dergisinde yayınlanan yumuşak, şeffaf, akıllı telefon kullanarak göz içi basıncının gerçek zamanlı kantitatif (nicel analiz) ölçümlerini yapabilen akıllı kontakt lens tasarımı çığır açıyor. 10 gönüllü üzerinde denenen tasarım, iltihaplanmaya neden olmadığından güvenli olduğunu kanıtlıyor. Bu durum, yeni tasarım kontakt lensler ile özellikle göz içi basıncın yükselmesinden kaynaklanan glokom hastalığının erken teşhisinin yapılabilmesi için ümit vadediyor.
Akıllı Kontakt Lensler Glokomun Önemli Bir Semptomunu Tespit Ediyor
Glokom, genellikle geri dönüşü olmayan ve görme kaybına yol açabilen optik bir nöropati olmasıyla dikkat çekiyor. Bu hastalığın teşhisi ise bilim insanlarına göre sadece göz içi basıncının ölçülmesiyle yapılabilir. Böylece, kornea ile fiziksel teması koruyan ve kornea limbus’un genişlemesini tespit eden giyilebilir kontakt lensler glokom teşhisinin kolaylıkla yapılabilmesi yönünde ümit verici oluyor.
Yeni kontakt lens; kablosuz bir anten, bir gerinim sensörü, kapasitörler, birbirine bağlanan gerilebilir metal, dirençler ve kablosuz iletişimi sağlamak için entegre bir devre kullanıyor. Cihaz; ter, gözyaşı ve tükürük gibi vücut sıvılarındaki glikoz, laktat ve alkol konsantrasyonlarının yanı sıra kalp atışı, vücut sıcaklığı, kalbin elektrik aktivitesi gibi temel yaşamsal belirtileri ölçebiliyor. Bu durum ise çeşitli hastalıkların teşhis edilmesinde önem taşıyor.
Akıllı kontakt lenslerin elektrik sensörlerini sürekli gözyaşı sıvısı örneklerine maruz bırakabileceklerinden dolayı gözler, yaşamsal belirtilerini ölçmek için en iyi seçenek olarak değerlendiriliyor. Böylelikle yeni tasarım lensler gibi giyilebilir bir cihaz gözden gelen sinyalleri kaydedip raporlayabilir. Çeşitli hastalıkları teşhis edebilen lensle yapılan son çalışmada ise glokomu algılama kapasitesine odaklanılıyor.
Yeni Kontakt Lensler Hâlâ Birçok Zorlukla Karşı Karşıya
Yeni teknoloji kontakt lenslerin halen üstesinden gelmesi gereken zorluklar bulunuyor. Örneğin, kontakt lenslerin yapılarındaki sert elektronik malzemeler insan görüşünü engelleyebiliyor ve potansiyel olarak kornea ve göz kapağına zarar verebiliyor. Buna ek olarak, kontakt lensler, şu anlık göz içi basınç dalgalanmalarının oluşturduğu ince basınç deformasyonlarını saptama hassasiyetinden yoksunlar. Son olarak, akıllı kontakt lensler, biyosinyalleri ölçmek için büyük ekipmana ihtiyaç duyduğundan kullanıcının hareket alanını kısıtlıyor veya klinik ortamın dışında herhangi bir yerde kullanılmasını sınırlıyor.
Akıllı kontakt lenslerin, klinik ortamlar için güvenilir bir teşhis aracı olarak kullanılabilmesi ve daha sonrasında pazar odaklı bir hale getirilmesi için daha yolu var. Ancak, başta glokom dahil olmak üzere hastalıkların bazılarının karmaşık olmayan bir yol ile teşhisine ve tedavisine yardımcı olan bu tasarım övgüyü hak ediyor.
Yakın bir gelecekte, hastalıkların teşhisinde kullanılan akıllı kontakt lenslerin kullanım alanını genişletebiliriz. Kontakt lenslere navigasyon uygulaması olan Google Maps entegre ederek yön bulmak için kullanabilir ve mobil uygulamalarla kontakt lenslerimiz arasında bulut tabanlı bir ağ kurarak yön bulma konusunda yıkıcı bir yeniliğe adım atabiliriz.
Kaynak: Interesting Engineering
Yazar: Defne Meriç Erdoğan
Editör: İrem Karaduman
