Akıllı asistan, akıllı ev ve akıllı şehirlerin hayatımızda yer edindiği bu günlerde, kargo teslimatları da akıllı yöntemler ile değişim gösteriyor. Evde olduğumuz hâlde kapımıza bırakılan “kargonuz teslim edilemedi” notları yakın bir gelecekte tarihe karışabilir mi? E-ticaret ve perakende sektörünü aşıp bir süper güç hâline gelen Amazon, her geçen gün hayatı kolaylaştıran ama aynı zamanda akıllarda birçok soru işareti yaratan yeniliklerin haberini veriyor. Key for Business adlı hizmeti, alıcı ile iletişime geçilmeden, elektronik ve dijital anahtarlar aracılığıyla binalara kargo teslimatı sağlıyor. 2018’de pilot uygulama olarak tanıtılan ve zaman içerisinde uygulama alanı artan bu hizmetin artılarını, eksilerini irdeleyelim.
Key for Business güvenli mi?
Akıllara gelen ilk soru, teslimat görevlilerinin binalara bağımsız olarak nasıl erişebildiği oluyor. Amazon’un dağıtım elemanları, paket teslimatı yapılacak binalara girişte, Amazon Flex App üzerinden bir butonla giriş talebinde bulunuyor. Teslimat görevlisinin kimlik bilgileri, anlık konumu, önceden belirlenen teslimat güzergahı doğrulandıktan sonra binaya girişine izin veriliyor. Bu süreçte, dağıtım görevlilerinin hiçbir şekilde binaların giriş parolalarına erişmediği bilgisi Amazon tarafından vurgulanıyor.
Bununla beraber, binadaki tüm teslimatlarını tamamladıktan sonra dağıtım görevlileri binaya tekrar giriş yapamıyor. Teslimatın ardından binadan çıkış yaparken, kapıların kilitli olduğunu doğrulayarak çıkmaları gerekiyor.
Ancak tek güvenlik endişesi teslimat görevlilerinin binaya erişimi değil. Yalnızca Amerika’da şu ana kadar binlerce binaya bu sistemi kuran Amazon, yepyeni bir alanda güç kazanmaya başlıyor. Birçok binada güvenlik ve giriş sistemlerini kontrolüne alması, gittikçe kaybolan kişisel alanların ihlalini kolaylaştırabilir. Kişilerin alışveriş tercihlerini sosyal medya, internet ve geleneksel kanallardan ölçen teknoloji devleri, akıllı ev sistemleri, akıllı asistanlardan sonra binalarda da kontrolü ele alabilir.
Tüm hayatımızın toplamda 4-5 şirket tarafından kontrol ediliyor olması endişe vermeli mi?
Hangi binalar Key for Business ile uyumlu?
Hâlihazırda elektronik giriş, anahtar ve güvenlik sistemleri bulunan, kameralar, dijital giriş parolaları gibi donanım ve yazılımlara sahip binalar bu hizmetten faydalanabiliyor. Profesyonel site yönetim şirketleri, rezidanslar veya iş merkezleri gibi kalabalık ve sirkülasyonu fazla olan bina komplekslerine yönelik bu hizmet için gerekli cihaz kurulumları Amazon tarafından ücretsiz olarak yapılıyor. Üstelik bu servisi teşvik etmek için 100$’lık hediye çekleri dağıtılıyor.
Bu sistemlerin kurulma aşamasında genellikle bina sakinlerinin görüşü alınmıyor. Profesyonel yönetim şirketleri veya işletmelerin doğrudan Amazon ile iletişime geçerek, mevcut giriş ve güvenlik sistemlerini bozmadan kurduğu Key for Business’ın varlığından sakinler haberdar bile olmayabilir. Bu da, kişilerin yaşam alanı üzerindeki kontrolünü sorgulatan bir başlık olarak öne çıkıyor.
Bu konuda görüşler ne yönde?
The Verge’de yer alan habere yapılan yorumları incelediğimizde görüyoruz ki, pek çok kişi bu hizmeti oldukça güvenli ve makul buluyor. Üstelik geleneksel yöntemlerden daha güvenli olduğunu savunan çokça kişi var. Özellikle temastan kaçınılan bir dönemde, temassız teslimat seçeneği olarak faydalı da bulunuyor.
Öte yandan, Amazon’un USPS, UPS, FedEx gibi yaygın çeşitli dağıtım ağlarına karşı rekabet üstünlüğü elde etmesi endişeleri beraberinde getiriyor. Sadece Amazon teslimatlarına özelleşmiş bu hizmet, binalardaki donanım ve yazılımda tekelleşmeye varabilir ve bu nedenle rakiplerin aynı binalarda benzer sistemler kurması güçleşebilir.
Video görüşme, uzaktan kilit açma, mobil erişim gibi çok çeşitli hizmetler sunan dijital güvenlik sistemi Swiftlane, Amazon’un Key for Business’ı ile karşılaştırılıyor.
Eksiler artılar bizi düze çıkartır mı?
Artılarını toparlamak gerekirse:
- Tek seferde tüm teslimatlar sorunsuz bir şekilde yapılabilir, teslimatlar verimli hâle gelir.
- Alıcıların evde bulunmaması bir sorun olmaktan çıkar, tüketici konforu artar.
- Alıcı evde bulunamadığı için bina dışına bırakılan paketlerden kaynaklı güvenlik problemi ortadan kalkar.
- Resepsiyonlar ve bina görevlileri için iş yükünü azaltır.
- Dağıtım elemanları apartman giriş bilgilerine ulaşmaz, güvenlik katmanları sağlanır.
Eksilerine veya endişelere değinmek gerekirse:
- Amazon dağıtım sektöründe rekabeti önemli ölçüde zedeleyebilir.
- Birçok konut ve iş yeri binasının giriş ve güvenlik sistemleri Amazon’un erişimine açılır.
- Kişisel alan, özel yaşam alanı gizliliği gibi kritik başlıklarda endişeler artar.
- Yalnızca Amazon teslimatlarına özelleşen bu sistemler, bebek bakıcıları, temizlik görevlileri, köpek gezdiricileri gibi çok çeşitli harici hizmet sağlayıcının bina erişimine mevcut bina güvenlik sistemlerinden ayrışan özellikler sunmaz.
- Video kayıtları ile güvenlik hizmeti istendiğinde, harici olaran Amazon Cloud Cam satın alınmasını gerektirir.
Alexa, Amazon Go, Amazon Flex, Amazon Prime derken uzayıp giden hizmetler listesinde yer alan Key for Business henüz gelişmeye devam ediyor. Akıllarda soru işaretleri yaratmaya devam edecek gibi görünen bu hizmetin birkaç yıl içinde ne kadar yaygınlaşacağını merakla izliyor olacağız.
